معنويت اسلامي در بستر سازمان: تحليل كيفي بر بيانات مقام معظم رهبري

معنويت، استعداد روحي نامحدودي است كه در ارتباط با خدا شكوفا مي‌شود‌. معنويت يعني راز و نياز با خدا، روحيه، فكر و اخلاص با تكيه بر عنصر ايمان و اعتقاد راسخ و پايدار، جهت آماده‌سازي براي ميدان عمل و مجاهدت و مقابله با دشمنان انقلاب اسلامي كه دستاورد آن بصيرت باشد. هدف اصلي پژوهش، تبيين معنويت سازماني از منظر مقام معظم رهبري است. پژوهشگراني كه به بررسي مباني معنويت پرداخته‌‌اند، از پژوهش‌هاي غربي جهت تبيين معنويت بهره برده‌اند. به همين علت، توسعه اين رويكرد به جوامع اسلامي درست نيست. معنويت سازماني، يكي از عناصر اصلي در نيروهاي مسلح محسوب مي‌شود كه تبيين آن بر ديدگاه مقام معظم رهبري، مي‌تواند كمك شاياني به فرماندهان و مديران تصميم‌‌گير جهت ارزيابي وضعيت نيروهاي مسلح انقلاب اسلامي‌كند. جهت تبيين معنويت سازماني، از روش نظريه داده‌‌بنياد مبتني بر بيانات مقام معظم رهبري استفاده شد. كليدواژه معنويت، بين نيروهاي مسلح به عنوان سازمان مورد مطالعه بررسي شد. جهت اعتبارسنجي از گروه كانوني و دلفي استفاده شد. نتايج تحليل‌‌ها نشان داد معنويت سازماني داراي ماهيت معنويت، تعالي سازماني، پيامدهاي معنويت، حفظ و نگه‌داشت معنويت و ضد معنويت مي‌‌باشد كه در محيط انقلاب اسلامي اثرگذار است. ماهيت معنويت مبين اخلاص، ايمان، تقوا، بصيرت، تهذيب نفس، فضايل اخلاقي، مجاهدت، معرفت، ولايت‌مداري، ايستادگي، ارتباط با خدا و استمداد الهي است. تعالي سازماني شامل وفاداري، عمل‌گرايي، سازماندهي، مديريت سرمايه انساني، هويت سازماني و اعتماد است. پيامد معنويت سازماني، شامل آرمان‌‌هاي انقلابي، موفقيت و پيشرفت، عدالت، همراهي خدا و اقتدار مادي و معنوي است. بر مبناي نتايج تحقيق، معنويت راهي براي تهذيب نفس، با دنبال كردن اهداف خدايي و احترام به ارزش‌‌‌‌ها و فضايل اخلاقي جهت اتصال به خداوند تبارك و تعالي، كامل شدن انسان و رسيدن به معرفت و بصيرت است.