تمايل به فرزندآوري در ايران: تعيين‌كننده‌ها و محدوديت‌ها

در جوامع مدرن امروزي كه زوجين تا حد زيادي امكان تصميم‌گيري درمورد تعداد فرزندان و زمان به دنيا آوردن آن‌ها را دارند، ترجيحات و تمايلات باروري مهم‌ترين تعيين‌كننده‌هاي رفتار باروري به شمار مي‌رود. هدف مطالعۀ پيش رو بررسي تمايلات فرزندآوري افراد ازدواج‌كردۀ همسردار و عوامل مؤثر بر آن و نيز موانع و محدوديت‌هاي تمايل به داشتن فرزند در ايران است. بر اين اساس، داده‌هاي گردآوري‌شده در پيمايش ملي خانواده، كه سال 1397 در سطح كشوري اجرا شده بود، تجزيه‌وتحليل شد. نتايج نشان داد كه حدود 30 درصد افراد بدون فرزند و 48 درصد افراد داراي يك فرزند تمايلي به داشتن فرزند/فرزندي ديگر ندارند. يافته‌ها رابطۀ منفي بين تحصيلات و تمايلات باروري افراد را نشان داد. از طرفي، تمايلات باروري در بين پيروان اهل تسنن در مقايسه با پيروان اهل تشيع بيشتر بود. مردان نيز تمايلات باروري بيشتري در مقايسه با زنان داشتند. همچنين رضايت از زندگي و روابط زناشويي تأثير معناداري بر تمايلات فرزندآوري افراد دارد. مهم‌ترين علل عدم تمايل به فرزندآوري در چهار دستۀ مشكلات و نگراني‌هاي مرتبط با فرزندان و آيندۀ آن‌ها، شرايط كاري و هزينه فرصت، روابط بين همسران، و مشكلات سلامتي و جسماني افراد قرار گرفتند. بر اين اساس، سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان، براي افزايش مجدد باروري به سطح جايگزيني، نياز است تا مجموعه‌اي از سياست‌هايي را اجرا كنند كه به خانواده‌ها در پوشش هزينه‌هاي مراقبت از كودكان كمك كند و تلفيق زندگي شغلي و خانوادگي زنان را تسهيل كند.