بررسي زبان‌شناختي حسن تعبير در برنامه‌هاي شبكۀ استاني تلويزيون به‌منظور ارائۀ راهبردهاي فرهنگي

هدف از پژوهش پيش‌رو، بررسي زبان‌شناختي حسن تعبير به‌عنوان مؤلفه تأثيرگذار در زبان و فرهنگ در برنامه‌هاي تلويزيوني است؛ بنابراين، اين پژوهش بر مبناي هدف و استراتژي از نوع كاربردي، توصيفي ـ تحليل محتوا مي باشد. حسن تعبير از ابزارهاي زباني است كه باعث تقويت و افزايش نزاكت اجتماعي گويشوران زبان مي شود. گويشوران هر زبان به جاي واژه هاي بياني نامناسب از حسن تعبير استفاده مي‌كنند كه بار معنايي مثبتي داشته باشد. ازآنجا كه برنامه هاي محلي صداوسيما مخاطبان زيادي دارند، نحوۀ استفادۀ آن‌ها از زبان به‌طور يقين تأثير زيادي بر فرهنگ و زبان بينندگان خواهد داشت؛ بنابراين، تلاش دست اندركاران و برنامه‌ريزان اين حوزه بر آن است كه از مؤدبانه ترين گونۀ گفتاري استفاده كنند. اهميت اين موضوع سبب شد كه به اين پرسش پاسخ داده شود كه حسن تعبيرها در گويش كردي با استفاده از چه ابزارهاي زباني بيان مي شود؟ جامعۀ آماري پژوهش شامل برنامه هاي محلي پخش‌شده از مركز صداوسيماي استان ايلام از ابتداي سال 1399 بوده كه شامل 270 روز برنامه (540 ساعت) بوده است. به‌منظور انتخاب نمونه مناسب، از روش نمونه گيري تصادفي سيستماتيك استفاده و حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران به تعداد 54 روز (108 ساعت برنامه) تعيين گرديده است. حسن تعبيرهاي مستخرج 70 مورد بوده است. نتايج بررسي ها نشان دادند كه ابزارهاي زباني به كار رفته در ساخت حسن تعبيرها در نمونه موردنظر عبارت‌اند از: واژه هاي مبهم، حسن تعبير استعاري، تضاد معنايي، فرايند ساختواژي تكرار، استلزام معنايي، اطناب، ايجاز، حذف، گسترش معنايي.