واكاوي آماري و تحليل فضايي بارش‌هاي فرين دشت كاشان

واكاوي آماري و تحليل فضايي بارش‌هاي فرين بعنوان يكي از مؤلفه‌هاي ابزار مديريت براي پيشگيري يا كنترل خطرات ناشي از اين پديده مورد توجه قرار مي‌گيرد. هدف اين پژوهش، بررسي آماري و تحليل فضايي بارش‌هاي فرين در دشت كاشان است. بارش‌هاي فرين ايستگاه همديد كاشان به صورت نقطه‌اي در مقطع زماني 1971 2022 ميلادي و سال آبي 1351 1350 تا 1401 1400 در مجموع 18618 روز تحليل آماري شد. سپس شش مورد بارش فرين فراگير انتخاب و با داده‌هاي بارش 13 ايستگاه همديد و 11 ايستگاه باران سنجي با روش‌هاي زمين‌آمار و تحليل فضايي مورد واكاوي قرار گرفت. با استفاده از مدل‌هاي واريوگرام و روش كريجينگ، نقشه‌هاي پهنه‌بندي بارش فرين دشت كاشان تهيه گرديد. نتايج نشان داد فراواني وقوع بارش‌هاي سنگين و ابرسنگين در فصل زمستان و بارش‌هاي بسيار سنگين در فصل بهار بيش از ساير فصول است. همبستگي بسيار بالاي بارش سالانه با مجموع و فراواني بارش‌هاي فرين نشان مي‌دهد حجم بارش سالانه بيش از آنكه از توزيع بارش در طول سال تأثير پذيرد از تمركز بارش در مقاطع كوتاه چند روزه متأثر مي‌شود. از اين رو مشخص شد بارش هاي فرين در بارش كل و رواناب سطحي و در نتيجه بيلان آب منطقه نقش مهمي را ايفا مي كند. نقشه‌هاي پهنه‌بندي نشان داد بارش 20 فروردين 1399، كه تمركز آن بر نوار غربي و ارتفاعات حوضه است سبب فرسايش ارتفاعات و ايجاد سيلاب در پايكوه‌ها و نواحي كم ارتفاع دشت مي‌گردد. همچنين بارش‌هايي مانند بارش 17 اسفند 1397 كه بيشترين تمركز آن در نواحي مركزي است، براي ايجاد آبگرفتگي توان بالايي دارند .