جنبش‌هاي اجتماعي نوين: مطالعۀ موردي جنبش‌هاي زيست‌محيطي نوپديد

اصطلاح جنبش هاي اجتماعي نوين براي توصيف جنبش هايي به كار برده مي شود كه در اواخر دهۀ 1960 به واسطۀ اقدام جمعي در عرصۀ اجتماعي فعال بودند. از مهمترين جنبش هاي نوين اجتماعي مي توان به جنبش زنان، جنبش صلح و جنبش زيست محيطي اشاره نمود. رشد سريع و شتابان جوامع صنعتي بدون در نظر گرفتن تخريب محيط‌زيست، مسائل و معضلات فراواني را به وجود آورده است. از مهمترين مشكلات موجود مي توان به فرسايش خاك، و انواع آلودگي ها اشاره نمود. مجموعۀ اين عوامل، زمينه را براي شكل گيري جنبش هاي زيست‌محيطي فراهم نموده‌اند. نوشتار حاضر تلاش مي كند تا به اين پرسش پاسخ دهد كه جنبش هاي زيست محيطي نوپديد چگونه در قالب جنبش هاي اجتماعي نوين قابل تحليل هستند؟ و چه افزوده هايي بر جنبش هاي اجتماعي نوين داشه اند؟ بنابراين، با روش كيفي تفسيري، شيوۀ مطالعات موردي چيستي و چرايي جنبش هاي زيست محيطي نوپديد را مورد بررسي قرار مي دهد. يافته هاي تحقيق نشان مي دهند كه بحران هاي زيست‌محيطي زمينه را براي شكل‌گيري، فعاليت وتاثيرگذاري جنبش هاي زيست محيطي نوپديد فراهم نموده‌اند. از اينرو جنبش هاي زيست‌محيطي نوپديد به منظور رويارويي با بحران هاي موجود، در ابتدا به افزايش آگاهي‌هاي عمومي پرداخته و سپس سازمان ها و گروه هاي طرفدار محيط زيست را ايجاد نمودند و در نهايت با ورود به عرصه سياست، با استفاده از ابزارها و شيوه‌هاي جديد به بيان خواسته ها و اعتراض هاي خود به شيوه هاي مسالمت آميز پرداخته‌اند تا از اين طريق، ضمن وادار كردن حكومت ها به پاسخگويي و در نهايت ورود مستقيم به عرصۀ سياست به عنوان گروه هاي ذي نفوذ و احزاب سياسي بتوانند در حوزۀ سياست عمومي تأثيرگذار باشند. در نتيجه حجم وگستره قدرت اجتماعي و تاثيرگذاري سياسي جنبش هاي زيست محيطي نوپديد باعث باز پروري و غني سازي جنبش هاي نوين اجتماعي شده است. به گونه اي كه امروزه مي توان آنها را بعنوان نيروهاي اجتماعي قدرتمند و بازيگراني تاثيرگذار، در عرصه جامعه‌شناسي سياسي مورد شناسايي و تحليل قرار داد.