سنجش عوامل مؤثر بر شكاف بين باروري واقعي و ايده‌آل زنان شهر تهران

در طي چند دهه گذشته، كاهش باروري در ايران، پديده اي فراگير بوده و تهران در سال 1399 داراي سطح باروري بسيار پايين بوده است. درك شكاف بين تعداد واقعي و تعداد ايده‌آل فرزندان، موضوع مهمي است كه نشانگر عدم تحقق يا ناتواني زنان براي رسيدن به باروري دلخواه شان مي باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسي شكاف بين باروري واقعي و ايده‌آل زنان داراي همسر 49-15 ساله در شهر تهران و عوامل مرتبط با آن است. بر اين اساس تعداد 398 نفر از زنان داراي همسر ساكن شهر تهران به‌عنوان نمونه تحقيق انتخاب و موردبررسي قرار گرفتند. نتايج تحقيق نشان داد ميزان باروري كل براي زنان نمونه اين تحقيق 1.58 فرزند هست كه بيانگر سطح پايين‌تر از حد جانشيني است و ميزان باروري ايده‌آل براي زنان موردبررسي 1.95 فرزند مي‌باشد. با توجه به طبقه‌بندي شكاف باروري، 38.6 درصد زنان باروري كم برآورد، 37.8 درصد باروري برآورده و 23.3 درصد باروري بيش برآورد دارند، نتايج آزمون‌هاي دومتغيره نشان داد كه متغيرهاي سن، سن در اولين ازدواج، وضع فعاليت، تحصيلات و نوع شغل زنان موردبررسي با شكاف باروري واقعي و ايده‌آل آنان رابطه معنا دار دارند. رابطه معناداري بين دينداري كل و دو بعد اعتقادي و تجربي دينداري با شكاف باروري وجود دارد. همچنين با افزايش شاخص ارزش‌هاي خانوادگي كل و ارزش هاي مدرن، شكاف باروري واقعي زنان نسبت به باروري ايده‌آل تغيير مي كند. بر اساس نتايج رگرسيون لجستيك چندوجهي، متغير وضع فعاليت، تحصيلات و ارزش هاي مدرن به‌طور معني داري احتمال قرار گرفتن پاسخگو در گروه كم برآورد شده را پيش بيني مي كنند (تعداد فرزندان دلخواه و تعداد فرزندان واقعي كمتر برآورد شده) و با افزايش ارزش هاي سنتي و دينداري تجربي احتمال تعلق فرد به گروه بيش برآورد شده افزايش مي‌يابد. ضريب تعيين مدل حاكي از آن است كه مدل رگرسيوني 47 درصد از تغييرات متغير شكاف باروري را تبيين كرده است.