درآمدي بر تكليف دولت در «حذف تشكيلات غيرضرور»

يكي از تكاليف مهمي كه قانون اساسي براي دولت پيش‌بيني كرده، «ايجاد نظام اداري صحيح و حذف تشكيلات غيرضرور» است. پس از چند دهه از وضع چنين حكمي و تصويب هنجارهاي گوناگون، هنوز دولت نتوانسته است به‌طور كامل، نظام اداري كشور را منطبق با تكليف پيش‌گفته سازماندهي كند. يكي از دلايل اين مسئله، عدم دستيابي به نظرگاهي روشن نسبت به شاخص‌هاي نظام اداري صحيح و به‌ويژه بايسته‌هاي مربوط به حذف تشكيلات غيرضرور و عدم تعيين حدود وظايف قواي دولت در عمل به اين تكليف است. نوشتار حاضر با برگرفتن روش توصيفي- تحليلي و موردكاويِ نظرات شوراي نگهبان مي‌كوشد تا به پرسش‌هاي زير پاسخ دهد: منظور از حذف تشكيلات غيرضرور چيست؟ قواي حكومتي در تحقق تكليف پيش‌گفته چه وظايفي بر عهده دارند؟ در خصوص حذف تشكيلات غيرضرور از نظرات شوراي نگهبان چه آموزه‌هايي به‌دست مي‌آيد؟ به‌صورت كوتاه يافته‌هاي اين نوشتار بدين‌ترتيب صورت‌بندي مي‌شوند: قيد «غيرضرور» تشكيلات نامتناسب با مأموريت‌ها و شرح وظايف قانوني دولت را در برمي‌گيرد؛ تشكيلات موازي، تكراري، فاقد كاركردِ داخل در صلاحيت دولت از مصاديق آن محسوب مي‌شوند؛ مخاطب اين تكليف اگرچه بيشتر قوه مجريه است، ديگر قوا و نهادهاي حكومتي نيز در اين زمينه وظايفي دارند. در نهايت رويه معتنابهي در خصوص استناد به «حذف تشكيلات غيرضرور» در نظرات شوراي نگهبان ملاحظه نمي‌شود.