ارزيابي پيامدهاي محيط‌ زيستي احياي تالاب‌ها در راستاي توسعه‌ي گردشگري (مطالعه موردي: تالاب‌ جوكندان)

امروزه تالاب‌ها در نقاط مختلف دنيا به دليل عدم توجه در طي روند توسعه تخريب شده‌اند. اثرات منفي محيط زيستي، اجتماعي و اقتصادي ناشي از اين امر سبب شده كه بسياري از كشورها با برنامه‌ريزي‌هاي مديريتي نسبت به حفاظت و احياي آن‌‌ها اقدام كنند. تالاب جوكندان به عنوان بخشي از منطقه حفاظت‌شده ليسار و جوكندان در استان گيلان قرار دارد. اين تالاب از لحاظ بوم‌شناختي، تامين منافع اقتصادي و جذب توريست پتانسيل بالايي دارد اما عدم مديريت صحيح سبب تخريب و خشك شدن آن شده است. لذا در حال حاضر احياي اين تالاب در راستاي توسعه گردشگري طبيعي مد نظر مسئولين قرار گرفته است. در اين مطالعه ابتدا با استفاده از چارچوب DPSIR وضعيت محيط‌زيستي و سلسله مشكلات تالاب بررسي شد. سپس با استفاده از ماتريس ارزيابي اثرات سريع به تحليل كمي اثرات احتمالي ناشي از فعاليت‌هاي احيايي مدنظر مسئولين پرداخته شد. بر اساس نتايج حاصل بهره‌برداري ناپايدار از منابع طبيعي، تغيير كاربري اراضي، سطح مشاركت پايين جامعه محلي در مديريت تالاب، افزايش جمعيت و سكونتگاه‌ها به عنوان نيروهاي محركه سبب ايجاد فشارهايي بر منابع تالاب است. افزايش سطوح كشاورزي، مرتعي و كاهش مساحت تالاب نيز از مهم‌ترين تغييرات اين محدوده مي‌باشد. همچنين مطابق با نتايج ارزيابي اثرات، امتياز محيط زيستي براي فاز ساختماني 764 - و فاز بهره‌برداري 338+ است. جمع‌بندي نتايج و تفاوت دامنه امتيازات نشان مي‌دهد كه اثرات منفي از فاز ساختماني به بهره‌برداري در حال كاهش و اثرات مثبت از فاز ساختماني به بهره‌برداري در حال افزايش است. اين مطالعه اهميت تدوين طرح جامع احيا تالاب‌ها را برجسته مي‌نمايد.