ارزيابي فشار وارد بر محيط‌زيست شهري با استفاده از مدل فضايي عدد فشار ظرفيت برد (منطقه مورد مطالعه: شهر كرج)

شهرها به عنوان يكى از پيچيده‌ترين سيستمهاى اقتصادى، اجتماعى، نيازمند رويكردهاي سيستماتيك در شناسايى و هدايت بر مبناى روابط و كنترل هستند. رشد جمعيت، شرايط اجتماعي و اقتصادي مختلف شهرها، تكه تكه شدن و تخريب زيستگاه‌هاي طبيعي در اثر توسعه شهري، موجب تحمل فشاري فراتر از ظرفيت پالايش محيط‌زيست و توان باز جذب مي شود. هدف اصلي مطالعه حاضر ارزيابي وضعيت محيط‌زيست شهري كرج بر اساس اصول پايداري بر مبناي عدد بارگذاري ظرفيت‌برد شهري است. با ايجاد يك مدل ظرفيت‌برد شهري و از طريق ارائه‌ي شاخص‌هايي كه بر اساس چارچوب فشار، وضعيت، اثر، پاسخ (PSIR) و مفاهيم پايداري و توسعه شهري انتخاب شده‌اند، وضعيت فشار محيط‌زيستي وارد براكوسيستم شهري، با نمايه عدد بارگذاري در هر يك از زون‌هاي مورد مطالعه از طريق بكارگيري مدل معرفي شده، محاسبه و مقايسه شده است. بررسي اعداد بارگذاري كلي به دست آمده در مناطق شهر كرج نشان مي‌دهد كه هيچ يك از مناطق شهري در زمان مطالعه، با توجه به شاخص‌هاي 18 گانه، در محدوده داراي عدد بارگذاري كل مطلوب قرار ندارد. 5 منطقه شهري داراي عدد بارگذاري كل كم تا متوسط (200 - 100) و تعداد 4 منطقه داراي عدد بارگذاري كل متوسط تا زياد (300 - 200) و منطقه 1 شهر كرج داراي عدد بارگذاري زياد تا حد آستانه (400 - 300 ) مي باشد. نتايج اين تحقيق، گذشتن شهر كرج از حد مطلوب محيط‌زيستي به فشار بالا بر ظرفيت‌برد شهري را نمايان نموده و لزوم مديريت و برنامه‌ريزي جهت كاهش فشار وارد بر سرزمين را در مناطق شهري كرج آشكار مي‌سازد. با توجه به مدل عدد بارگذاري بررسي شده در اين پژوهش قابليت كاربرد اين مدل در تمامي مناطق شهري نشان داده مي‌شود و به آساني مي‌توان با مقايسه اعداد بارگذاري حاصل از هر منطقه شهري به مقايسه وضعيت فشار محيط‌زيستي وارد بر اكوسيستم شهري پرداخت.