اثرات مصرف سطوح مختلف ليزو‌فسفوليپيد بر عمكرد رشد، قابليت هضم مواد مغذي، صفات كمي وكيفي لاشه، فراسنجه‌هاي خوني و آنزيم‌هاي كبدي در بره‌هاي پرواري نر آميخته‌هاي زل و افشاري

سابقه و هدف: در نژاد هاي آميخته و يا نژاد هاي پربازده كه لزوم استفاده از منابع ليپيدي در جيره براي تامين سطح انرژي مورد نياز دام است ، به منظور افزايش بهره وري مصرف چربي و افزايش قابليت هضم آن ، استفاده از ليزوفسفوليپيد داراي مزايايي مي باشد. همچنين امكان استفاده از چربي در جيره با حفظ ساير شرايط فيزيولوژي گوارشي ، سبب كاهش مصرف غلات و جلوگيري از ناهنجاري هاي متابوليكي نظير اسيدوز مي شود. اين پژوهش به منظور بررسي اثرات مصرف سطوح مختلف ليزو فسفوليپيد بر عمكرد، صفات كمي و كيفي لاشه، قابليت هضم ظاهري، برخي فراسنجه هاي خوني و آنزيمهاي كبدي در بره هاي پرواري نر آميخته هاي افشاري انجام شد. مواد و روشها: در اين پژوهش از تعداد 24 راس بره نر آميخته زل با افشاري با ميانگين وزن 1/9 ± 85/ 29 كيلوگرم و ميانگين سن 4 ماه استفاده شد. بره هاي آزمايشي در 4 تيمار و 6 تكرار در هر تيمار به مدت 90 روز مورد آزمايش قرار گرفتند. تيمارهاي آزمايش شامل: 1) تيمار شاهد بدون افزودن ليزوفسفوليپيد در جيره و با جيره حاوي منبع ليپيد 2) تيمار جيره اي حاوي منبع ليپيد به اضافه افزودن 0/25 درصد ليزوفسفوليپيد در جيره 3) تيمار جيره اي حاوي منبع ليپيد به اضافه افزودن 0/50 درصد ليزوفسفوليپيد در جيره 4) تيمار جيره اي حاوي منبع ليپيد به اضافه افزودن 0/75 درصد ليزوفسفوليپيد در جيره بود. يافته ها: نتايج نشان داد كه، افزودن مكمل ليزوفسفوليپيد به جيره بره هاي پرواري تاثير معني داري بر مصرف خوراك روزانه داشت . استفاده از0/75درصد مكمل ليزوفسفوليپيد سبب افزايش مصرف خوراك شد. در پژوهش حاضراستفاده از مقدار 0/75 درصد جيره مكمل ليزوفسفوليپيد سببب كاهش مقدار عددي ضريب تبديل خوراك شد اما اين كاهش به لحاظ عددي معني دار نبود. وزن زنده نهايي درتيمارهايي كه مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بودند نسبت به گروه شاهد بيشتر بود . همچنين گروهي كه مقدار 0/75 درصد مكمل ليزوفسفوليپيددريافت كرده بود نسبت به گروه شاهد و ساير گروه ها، وزن نهايي بيشتري داشت(54/20 كيلوگرم). قابليت هضم ماده خشك و پروتئين خام، در گروه هاي آزمايشي با گروه شاهد اختلاف معني داري نداشت. اما قابليت هضم ظاهري چربي خام در همه گروههايي كه مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بودند نسبت به گروه شاهد افزايش يافت.(74،73/72،75/12 درصد)، (به دليل افزايش امولسيون سازي چربي ها توسط ليزوفسفوليپيدها)، قابليت هضم اليافنامحلول در شوينده خنثي، در همه گروه هايي كه مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بودند، به دليل افزايش فعاليت باكتري هاي سلولتيك، افزايش يافت(68، 68/24، 69/22 درصد). اين در حالي است كه قابليت هضم الياف نامحلول در شوينده خنثي در گروههايي كه مقدار 0/75 درصد جيره مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بودند افزايش يافت. اين درحالي است كه قابليت هضم ADF، تنها در گروهي كه مقدار0/75 درصد مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بود، افزايش معني داري يافت(30/32درصد). تيمارهاي آزمايشي بر غلظت گلوكزو پروتئين خام سرم خون دام هاي آزمايشي، تاثيري نداشتند. همچنين غلظت اوره ،كلسترول ،تري گليسيريد ، LDL و VLDLسرم خون با مصرف مكمل ليزوفسفوليپيد افزايش يافت. اما غلظت HDL سرم خون كاهش يافت. همچنين تيمارهاي آزمايشي بر غلظت آنزيمهاي كبدي در سرم خون تاثير نداشتند. اگرچه غلظت آنزيمهاي آلكالين فسفاتاز(ALP)، آلانين آمينوترانسفراز(ALT) و آسپارتات آمينو ترانسفراز (AST)، در روز 90 آزمايش در گروههايي كه مكمل ليزوفسفوليپيد دريافت كرده بودند، از لحاظ عددي از تيمار شاهد بيشتر بود، اما اين افزايش از لحاظ آماري معني دار نبود. نتيجه كلي تحقيق حاضر نشان داد، عملكرد رشد و نيز قطعات با ارزش لاشه با مصرف 0/75 درصد مكمل ليزوفسفوليپيد بهبود يافت. در قابليت هضم ظاهري عصاره اتري و الياف نامحلول در شوينده خنثي تيمار0/75 درصد مكمل ليزوفسفوليپيد داراي بالاترين مقدار بود. كاهش كلسترول ونيتروژن اوره خون با مصرف 0/25 درصد مكمل ليزوفسفوليپيد مشاهده شد.