تاثير حذف جيره‌هاي آنيونيك بر پاسخ متابوليكي، توليد شير و عملكرد توليدمثلي گاوهاي هلشتاين طي دوره انتقال

سابقه و هدف: اگر چه عدم توازن مواد مغذي نقشي در سبب شناسي بروز هيپوكلسيمي نداشته و وجود نقص در سازگاري فيزيولوژيكي دليل عمده‌ي بروز است، متداول‌ترين فرآيندهاي مورد استفاده براي پيشگيري از بروز هيپوكلسيمي تغذيه‌اي بوده و شامل به‌كارگيري برخي عوامل مديريتي در جيره حيوانات نزديك به زمان زايش است. هدف از پژوهش حاضر بررسي تآثير حذف جيره‌هاي آنيونيك بر پاسخ متابوليكي، توليد شير و عملكرد توليد‌مثلي گاوهاي هلشتاين طي دوره انتقال بود. مواد و روش‌ها: دويست رآس گاو هلشتاين با نوبت زايش 1.0 ± 3.0، نمره وضعيت بدني 0.5 ± 3.50 و وزن بدن 45.0 ±740 كيلوگرم، در قالب طرح كاملاً تصادفي به تيمارهاي آزمايشي اختصاص داده شدند. تيمارهاي آزمايشي شامل 1- جيره شاهد (تفاوت آنيون كاتيون100+ ميلي اكي‌والان در كيلوگرم ماده خشك مصرفي) و 2- جيره آنيونيك (تفاوت آنيون كاتيون100- ميلي اكي‌والان در كيلوگرم ماده خشك مصرفي) بود. تغذيه جيره‌ها از سه هفته مانده به زايش شروع و تا زمان زايش ادامه يافت. غلظت‌هاي سرمي كلسيم، فسفر و منيزيم در زمان زايش (0)، 6 ،12 ،24 ،36 و 48 ساعت بعد از زايش اندازه‌گيري شدند. غلظت اسيدهاي چرب غيراستريفه، بتاهيدروكسي بوتيرات و آنزيم‌هاي كبدي در روزهاي 7 و 14 بعد از زايمان ارزيابي شدند. ماده خشك مصرفي در 48 ساعت اول پس از زايمان بررسي شد. توليد شير روزانه طي 23 روز اول شيردهي ثبت شد و پس از آن به‌طور ماهانه به‌مدت دو ماه ثبت شد. يافته‌ها: ميانگين توليد شير (0.55±39.27 در مقابل 0.73±40.39 كيلوگرم در روز) در گروهي كه نمك آنيونيك مصرف كردند به‌طور معني‌داري بيشتر از گروه شاهد بود. ميانگين ماده خشك مصرفي (0.13±12.90 در مقابل 0.12±12.10 كيلوگرم در روز) در گروهي كه نمك آنيونيك مصرف كردند به‌طور معني‌داري كمتر از گروه شاهد بود. جيره‌هاي آنيونيك هيچ اثري بر غلظت فسفر، منيزيم، اسيدهاي چرب غيراستريفه و بتاهيدروكسي بوتيرات خون در مقايسه با گاوهاي شاهد نداشت. غلظت كلسيم تنها در 24 و 48 ساعت اول پس از زايش در گروهي كه جيره آنيونيك مصرف كردند، بيشتر از گروه شاهد بود (P 0.05). نتايج نشان داد استفاده از جيره‌هاي آنيونيك در مقايسه با گروه شاهد درصد سخت‌زايي، جفت‌ماندگي، متريت و هيپوكلسيمي تحت باليني را كاهش داد و تاثيري بر درصد بروز اندومتريت، هيپوكلسيمي باليني و كيست‌هاي تخمداني نداشت (P 0.05). نتايج پژوهش حاضر نشان داد، كه پس از زايمان جيره‌هاي آنيونيك اثر معني‌داري بر فاصله زايش تا اولين تلقيح، فاصله زايش تا آبستني و درصد گيرايي اولين تلقيح داشتند. اما تفاوت معني‌داري بين گروه‌هاي آزمايشي از نظر ميانگين تعداد تلقيح به هر ازاي آبستني و درصد گيرايي كل تلقيحات تا روز 180 شيردهي مشاهده نشد (P 0.05).نتيجه‌گيري: به‌طور كلي نتايج پژوهش حاضر نشان داد استفاده از جيره‌هاي آنيونيك سبب افزايش توليد شير شد و با بهبود سلامت دام پس از زايش درصد گيرايي اولين تلقيح پس از زايش را افزايش داد.