مديريت بهينه آب آبياري با تأكيد بر بهره وري اقتصادي: مطالعه موردي : شبكه آبياري و زه كشي مارون

مقدمه و هدف:مديريت منابع آب آبياري در بخش كشاورزي به عنوان مهمترين منبع تجديدپذير، اما محدود، يكي از مهمترين چالش هاي اين قرن بوده و نگراني هايي عمده در سرتاسر جهان بوجود آورده است. بنابراين، هدف اين پژوهش مديريت وتخصيص بهينه آب آبياري در سناريوهاي گوناگون جريان با تاكيد بر بهره وري اقتصادي مي باشد. در اين راستا از روش برنامه ريزي تصادفي چند مرحله اي با پارامترهاي بازهاي براي توزيع بهينه آب در فصول گوناگون رشد و در شرايط عدم قطعيت استفاده شده است. بدين منظور، ابتدا داده هاي هيدرومتري از ايستگاه شبكه مارون در سال هاي 85 تا 95 گردآوري شد. مواد وروش ها: سپس بر اساس داده هاي توليدي دبي، احتمال وقوع شدت جريان كم، متوسط و زياد تعريف و مدل بهينه سازي براي تخصيص و توزيع آب بين فصول گوناگون رشد توسعه داده شده است. يافته ها: نتايج نشان داد ميانگين شاخص بهره وري اقتصادي در شبكه ها براي دو حد پايين و بالا مدل بهينه سازي به ترتيب 16 و 19 درصد بيشتر از مقدار اين شاخص در مديريت فعلي ست ضمن اينكه مديريت مصرف آب با توجه به كاهش 3 و 43 درصدي مصرف آب در حد پايين و بالا مدل بهينه سازي نسبت به مديريت فعلي بهتر صورت گرفته است. بحث و نتيجه گيري: به كارگيري مدل بهينه سازي براي تخصيص بهتر منابع آب بمنظور بهبود مديريت مصرف آب و افزايش بهره وري اقتصادي آب كه از اجراي اين مدل ها بدست مي آيند. نياز به ذخيره آب و افزايش بهره‌وري اقتصادي آب مصرفي در مديريت منابع آب از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. لذا هدف مطالعه‌ي حاضر تخصيص بهينه آب آبياري از طريق تعيين الگوهاي كشت بهينه‌ي محصولات كشاورزي تحت سناريو‌هاي جريان مختلف در طول فصول رشد و در شرايط عدم قطعيت با استفاده از روش برنامه‌ريزي تصادفي چند مرحله اي با پارامترهاي بازه‌‌اي و مقايسه بهره‌وري اقتصادي مصرف آب در اين شرايط با شرايط فعلي مي‌باشد. بدين منظور داده‌هاي هيدرومتري از ايستگاه شبكه مارون طي سالهاي 85 الي 95 تهيه گرديد. مدل بهينه سازي براي تخصيص و توزيع آب بين فصول مختلف رشد توسعه داده شده است. نتايج نشان داد ميانگين شاخص بهره وري اقتصادي در شبكه‌ها براي دو حد پايين و بالا مدل بهينه سازي به ترتيب 16 و 19 درصد بيشتر از ميزان اين شاخص در مديريت فعلي ست ضمن اينكه مديريت مصرف آب با توجه به كاهش 3 و34 درصدي مصرف آب در حد پايين و بالا مدل بهينه سازي نسبت به مديريت فعلي بهتر صورت گرفته است.