الگوي ساختاري تأثير سبك فرزندپروري ادراك‌شده، شخصيت، استدلال اخلاقي و هويت شخصي بر هويت اخلاقي

مقدمه و هدف: هويت اخلاقي به‌مثابه مقدمه كنش اخلاقي حاصل ادغام رشد اخلاقي و رشد هويت است. هدف اين پژوهش بررسي الگوي هويت اخلاقي بر اساس ويژگي‌هاي شخصيتي، استدلال اخلاقي، سبك‌هاي والديني ادراك شده و هويت شخصي در نوجوانان بود. مواد و روش ‌ها: مطالعه در قالب پژوهش توصيفي- همبستگي اجرا شد. جامعه آماري دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه سال تحصيلي 99-1398 در شهر مشهد بودند. تعداد 199 دانش‌آموز به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي از جامعه انتخاب و سياهه‌ي هويت شخصي بنيون و آدامز(1986)، شخصيت نئو(1985)، آزمون طرحواره اخلاقي رست (1999)، مقياس سبك فرزندپروري ادراك‌شده بامريند(1973) و مقياس هويت اخلاقي آكوئينو و ريد(2002) تكميل شد. تحليل داده‌ها با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري انجام شد. يافته ‌ها: نتايج نشان داد الگوي ارائه شده از هويت اخلاقي بر اساس متغيرهاي منظور شده از برازش مطلوبي برخوردار است و همبستگي دروني در بيشتر متغيرهاي پژوهش معني‌دار است، اثرات مستقيم استدلال اخلاقي بر هويت اخلاقي، ويژگي‌هاي شخصيتي بر پايگاه‌هاي هويتي، استدلال اخلاقي و هويت اخلاقي معني‌دار و اثر سبك‌هاي فرزندپروري بر پايگاه‌هاي هويت و استدلال اخلاقي و اثر پايگاه‌هاي هويتي بر هويت اخلاقي، همچنين كليه اثرات غيرمستقيم مدل هم معني‌دار به دست آمده است. استدلال اخلاقي ميانجي تأثير صفات شخصيت بر هويت اخلاقي و تأثير سبك‌هاي فرزندپروري بر هويت اخلاقي بود. نتايج حاكي از تأثير غيرمستقيم و معني‌دار ويژگي‌هاي شخصيتي و سبك‌هاي فرزندپروري بر هويت اخلاقي از طريق ميانجي‌گري هويت شخصي و ويژگي‌هاي شخصيت و  سبك فرزندپروري بر هويت اخلاقي از طريق ميانجي‌گري پايگاه‌هاي هويت بود. نتيجه ‌گيري: بنابر يافته‌ها، جدا از نقش تك تك متغيرهاي پيشنهادي، ويژگي‌هاي‌ شخصيتي و سبك‌ فرزندپروري با تاثيرگذاري بر هويت شخصي و استدلال اخلاقي نقش ميانجي را در تكوين هويت اخلاقي دارند و نبايد از اهميت آن غافل شد.