گزارشگري پايداري در شركت‌هاي مورد تأييد شريعت: تحليل مقايسه‌اي در مالزي و اندونزي

هدف پژوهش حاضر استخراج الگوي حاكم بر گزارشگري پايداري شركت‌هاي مورد تأييد شريعت و مقايسه ميزان افشاي آن در دو كشور اسلامي درحال‌توسعه مالزي و اندونزي به‌منظور تعيين تأثير اسلام بر گزارشگري پايداري است. در اين راستا گزارش‌هاي پايداري 20 شركت مورد تأييد شريعت در كشورهاي مالزي و اندونزي در سال 2020 ميلادي با روش تحليل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار مكس‌كيودي‌اي مورد تحليل قرار گرفت. در مجموع 195 مضمون پايه، 28 مضمون سازمان‌دهنده و شش مضمون فراگير اقتصادي، زيست‌محيطي، كاركنان، جامعه، مشتريان و راهبرد پايداري استخراج شد. مضمون‌هاي پايه شناسايي‌شده عمدتاً مرتبط با استانداردها و رهنمودهاي گزارشگري پايداري متداول بود. تعداد كمي از مضمون‌هاي پايه نيز مرتبط با فعاليت‌هاي مسئوليت‌پذيري اسلامي بود كه دامنه افشاي آن‌ها محدود به مضمون‌هاي فراگير كاركنان، مشتريان و جامعه بود. جهت مقايسه كمي گزارشگري پايداري در دو كشور از تحليل‌هاي آماري استفاده شد. نتايج نشان داد كه ميانگين گزارشگري پايداري در سطح افشاي كل، فعاليت‌هاي مسئوليت‌پذيري اسلامي و در ارتباط با كليه ابعاد (مضمون‌هاي فراگير) در كشور اندونزي بيشتر از مالزي است. ميزان افشاي انجام‌شده در ارتباط با فعاليت‌هاي مسئوليت‌پذيري اسلامي نيز در مقايسه با افشاي كل بسيار كم بود. جهت مقايسه معناداري تفاوت ميانگين، از آزمون‌هاي مقايسه‌اي ميانگين استفاده شد كه نتايج آن حاكي از معناداري تفاوت‌ها در سطح كليه ابعاد، افشاي كل و فعاليت‌هاي مسئوليت‌پذيري اسلامي بود. همچنين نتايج آزمون فريدمن جهت رتبه‌بندي ميزان افشا نشان داد كه بعد كاركنان داراي بيشترين ميزان افشا در گزارش‌هاي پايداري شركت‌هاي مورد تأييد شريعت در هر دو كشور بود.