تحليل ژئوپليتيكي سناريوهاي مناسبات امنيتي ايران و چين (مورد پژوهي؛ امنيت نظامي- دفاعي)

گرايش فزاينده به شرق در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، با تشديد تحريم هاي آمريكا و خروج يك جانبه از برجام، روندي پرشتاب گرفت. در اين ميان، كشور چين با برخورداري از قابليت هاي اقتصادي و وزن ژئوپليتيكي بالا، به قابل اتكا ترين گزينه براي مديريت تحريم هاي عليه ايران تبديل شده است؛ به گونه اي كه سطح روابط ميان ايران و چين به سطح راهبردي ارتقا يافته است. ازاين‌رو، تحقيق حاضر به تحليل سناريوهاي مرتبط با مناسبات امنيتي ايران و چين در حوزه نظامي- دفاعي پرداخته است. براي تدوين و تحليل سناريوها در افق زماني 2026، از روش ماتريس برنامه ريزي راهبردي (QSPM) استفاده شده است. يافته هاي تحقيق نشان داد كه سه سناريو در مناسبات امنيتي ايران و چين وجود دارد: الف) ناكارآمدي مناسبات راهبردي با چين در حوزه امنيتي به دليل وجود روابط راهبردي چين با آمريكا؛ ب) كارآمد بودن مناسبات راهبردي با چين در حوزه امنيتي در صورت مديريت تحريم ها و ج) مؤثر بودن مناسبات راهبردي با چين در صورت برقراري روابط و ائتلاف راهبردي پايدار با كشورهاي ديگر هم‌راستا با چين. در صورت تحقق سناريوهاي ب و ج، راهبرد SO3 يعني تقويت توانايي هاي نظامي ايران از بعد سخت افزاري و راهبرد WO1 يعني هم تكميلي قدرت منطقه اي ايران با قدرت جهاني چين به‌عنوان مهم‌ترين اولويت هاي راهبردي نظامي-دفاعي در روابط ايران و چين شناسايي شده اند؛ بنابراين به نظر مي‌رسد كه كارآمدي روابط راهبردي ايران و چين، درگرو مديريت تحريم ها و هم‌زمان با آن، تقويت مناسبات راهبردي با كشورهاي ديگر است.