ارزيابي موضوعي پژوهش‌هاي حوزۀ هنر اسلامي در پايگاه‌ اطلاعاتي اسكوپوس با تأكيد بر مقالات پژوهشگران ايراني

بيان مسئله: هنر دورۀ اسلامي با گستره‌اي فراتر از مرزهاي جغرافياي كشورهاي اسلامي، به فراخور كاركرد يا كاربرد آن در همۀ نقاط جهان، همواره تكثير و بازنمايي شده و محور كار پژوهشگران مراكز علمي و پژوهشي بوده است. از اشكالي كه اين پژوهش‌ها در قالب آن منتشر ميشوند مقالات نمايه‌شده در پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر است كه پايگاه اطلاعاتي بين‌المللي «اسكوپوس» يكي از آن‌ها است. براين اساس در پژوهش حاضر سعي بر آن است تا مقالات حوزۀ هنر اسلامي در مجلات نمايه‌شدۀ اين پايگاه به صورت موضوعي ارزيابي شده، و به سؤالاتي چون چيستي موضوعات اصلي پژوهش‌هاي حوزۀ هنر اسلامي و اينكه چه كشورها و سازمان‌هايي در توليد پژوهش‌هاي اين حوزه مشاركت داشته‌اند، پاسخ داده مي‌شود. همچنين معرفي برترين مجلات و مقالات اين حوزۀ موضوعي و وضعيت پژوهش‌هاي ايران در پايگاه‌هاي اطلاعاتي اسكوپوس از مسائل ديگر اين پژوهش است. هدف: شناخت رويكرد موضوعي پژوهشگران حوزۀ هنر اسلامي و نيز موضوعات اصلي و پرتكرار اين حوزه هدف پژوهش حاضر است. روش پژوهش: اين پژوهش از نوع توصيفي بوده كه براساس شاخص‌هاي علم‌سنجي، جامعۀ آماري ۴۷۵ مدرك در حوزۀ هنر اسلامي نمايه شده در پايگاه اسكوپوس را بررسي مي‌كند. با استفاده از تحليل هم‌واژگاني، موضوعات كليدي حوزۀ هنر اسلامي بررسي و نقشۀ هم‌رويدادي با نرم‌افزار «وس ويوور» ترسيم شده و با تجزيه‌وتحليل داده‌ها در نرم‌افزار اكسل، مقاله‌ها، مجلات، كشورها و نويسندگان برتر اين حوزه شناسايي شدند. يافته‌ها: پژوهش حاضر نشان داد در اين بررسي ﭘﺮﺗﮑﺮارﺗﺮﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي در ﮐﻞ ﺑﺎزۀ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮرﺳﯽﺷﺪه، ﺑﻪ‌ﺟﺰ هنر اسلامي، موزه، صنايع ‌دستي، هنر و هندسۀ نقوش بوده ‌و مجلۀ «Hali»به‌عنوان برترين مجلۀ حوزۀ هنر اسلامي با دارا بودن بيش‌ترين انتشار مقالات بوده است. همچنين مشخص گرديد كه كشور آمريكا بيش‌ترين توليدات را در اين حوزه و دانشگاه «محمد بن عبداله»، «آكسفورد» و «هنر اسلامي» تبريز رتبۀ اول را در مشاركت توليدات اين حوزه داشته‌اند. ‌ديگر نتايج نشان داد روند انتشار پژوهش‌هاي حوزۀ هنر اسلامي صعودي است و بيش‌ترين توليدات علمي اين حوزه در سال ۲۰۱۶ ميلادي منتشر شده است. همچنين كشور ايران رتبۀ پنجم ميزان توليد انتشارات حوزه اسلامي را به خود اختصاص داده است.