مقايسۀ اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي با و بدون آموزش ذهن‌آگاهي بر ميزان شايستگي هيجاني- اجتماعي دانش‌آموزان معلول جسمي- حركتي

هدف پژوهش، مقايسۀ اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي با و بدون آموزش ذهن‌آگاهي بر ميزان شايستگي هيجاني- اجتماعي دانش‌آموزان معلول جسمي ـ حركتي بود. پژوهش از نوع آزمايشي، با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري، شامل همۀ دانش‌آموزان پسر معلول دورۀ دوم متوسطه ‎مدارس استثنايي شهر تهران بود كه از آن، نمونه پژوهش به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شد. شركت‌كنندگان 45 نفر بودند كه به‌طور تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل گمارده شدند. گروه يك، آموزش مهارت‌هاي زندگي و گروه دو، آموزش مهارت‌هاي زندگي با آموزش ذهن‌آگاهي دريافت نمود. گروه كنترل آموزشي دريافت نكرد. هر سه گروه، پيش و پس از آموزش و يكماه پس از پايان آن، به پرسش‌نامۀ شايستگي هيجاني- اجتماعي پاسخ دادند. تحليل داده‌ها با روش تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر و تحليل كوواريانس چند متغيري انجام شد. نتايج نشان داد، نسبت به گروه كنترل، شايستگي هيجاني- اجتماعي درگروه يك، به‌طور كلي و به‌ويژه در مؤلفه‌هاي خودآگاهي، آگاهي ‌اجتماعي و خودمديريتي؛ و در گروه دو، به‌طور كلي و در تمامي مؤلفه‌ها افزايش يافت. مقايسۀ دو روش آشكار ساخت كه با آن كه مهارت‌هاي شناختي و هيجاني و مديريت آن‌ها به‌نحو معني‌دار در هر دو گروه آزمايشي افزايش يافت، همراه نمودن آموزش ذهن‌آگاهي با آموزش مهارت‌هاي زندگي، در مجموع اثر افزوده‌اي بر مهارت‌هاي مذكور ندشت. بنابراين مي‌توان گفت كه اهميت دادن به آموزش مهارت‌هاي زندگي و ذهن‌آگاهي مي‌تواند پيامدهاي سودمندي براي دانش‌آموزان معلول داشته باشد و نتيجه آن تربيت افرادي با شايستگي اجتماعي بالا خواهد بود.