تحليل ادراك دانشجويان از راهكارهاي پيشگيري از يادگيري زائد و عوامل كارآمدي و ناكارآمدي مطالب درسي در رشته علوم تربيتي

هدف پژوهش حاضر، تحليل ادراك دانشجويان دانشگاه تهران، از راهكارهاي پيشگيري از يادگيري زائد و عوامل كارآمدي و ناكارآمدي مطالب درسي در رشته علوم تربيتي است. ازاين‌رو با استفاده از رويكرد پژوهش كيفي و روش پديدارشناسي از نوع توصيفي، ادراك 27 نفر (6 مرد و 21 زن) از دانشجويان رشته علوم تربيتي و گرايش‌هاي مختلف آن (10 نفر كارشناسي و 17 نفر تحصيلات تكميلي) از دانشكده ‌روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران كه با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند ملاكي انتخاب شده بودند، مورد واكاوي قرار گرفت. گردآوري داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه نيمه‌ساختاريافته انجام شد و تا زمان اشباع داده‌ها ادامه يافت. تحليل داده‌ها مبتني بر راهبرد هفت مرحله‌اي كلايزي بود. براي اعتبار‌پذيري يافته‌ها، از راهبرد حضور در محيط پژوهش و صرف زمان كامل با شركت‌كنندگان، تبادل‌نظر با همتايان و همچنين از سه‌‌سويه‌نگري بهره برده ‌شد. به‌منظور رعايت ويژگي‌هاي كيفي پژوهش، از سه ملاك انتقال‌پذيري، تأييدپذيري و قابليت‌اطمينان، استفاده شد. با تحليل داده‌ها براي راهكارهاي پيشگيري از يادگيري زائد، چهار مضمون با محوريت راهكارهاي مربوط به محيط آموزشي و محيط شغلي و براي عوامل كارآمدي و ناكارآمدي مطالب درسي نيز به‌ترتيب پنج و سه مضمون استخراج گرديد كه عمدتا حول توجه به نيازها، علايق و شرايط فراگيران و ارتباط نظري و عملي دروس بود. درمجموع بر اساس نتايج پژوهش، بازنگري‌هاي منظم در برنامه‌هاي درسي، توجه به نيازها و علايق فراگيران در اين راستا و به‌كارگيري عملي دانسته‌ها از عوامل مهم در كارآمدي مطالب درسي و از راهكارهاي مهم پيشگيري از يادگيري زائد در اين رشته معرفي گرديد.