ارائه يك سيستم تصميم‌يار براي مقاوم‌سازي بخش بانكي با رويكرد تاب‌آوري

هدف: بانكداري يكي از حوزه‌هاي اثرگذار در اقتصاد از منظر تأمين مالي، كنترل نقدينگي و بهبود فضاي كسب‌و‌كار است. مقاوم‌سازي بانكداري نقش مهمي در توسعه اقتصاد كشور دارد. تحقيق حاضر به دنبال مقاوم‌سازي اين حوزه با رويكرد تاب‌آوري است. براي تحقق اين هدف، عوامل تاب‌آوري بانكي شناسايي و اولويت‌بندي شده‌اند.روش‌‌‌شناسي: اين پژوهش از منظر هدف، اكتشافي بوده و به دليل استفاده از روش‌هاي كمّي، داراي روش‌شناسي كمّي چندگانه است. جامعه پژوهش، خبرگان بانكي هستند. نمونه‌گيري، قضاوتي بوده و حجم نمونه 15 نفر مي‌باشد. ابزارهاي گردآوري داده‌ها در اين پژوهش عبارتند از مصاحبه و پرسشنامه. پرسشنامه خبره‌سنجي براي غربال عوامل، پرسشنامه ديمتل، براي غربال ثانويه عوامل و تعيين ميزان اثرگذاري آن‌ها و نهايتاً پرسشنامه اولويت‌سنجي كداس براي رتبه‌بندي نهايي عوامل مورد استفاده قرار گرفت. عوامل پرسشنامه‌هاي تحقيق مبتني بر مرور مقالات معتبر و مصاحبه با خبرگان مي‌باشند، به همين دليل ابزارهاي تحقيق از روايي مطلوبي برخوردار بودند. براي تحليل داده‌ها از آزمون بينم، ديمتل و كداس استفاده شد.آزمون بينم براي غربال اوليه، ديمتل براي غربال ثانويه و كداس براي اولويت‌بندي عوامل نهايي مورد استفاده قرار گرفتند. آزمون بينم يكي از آزمون‌هاي ناپارامتريك براي غربال عوامل بوده و علت استفاده از آن، نرمال نبودن داده‌هاي تحقيق است. ديمتل جزء فنون تحليل ساختاري بوده و با استفاده از آن مي‌توان ميزان اثرگذاري و اثرپذيري عوامل را مشخص كرد. روش كداس جزء فنون فاصله‌اي جديد بوده و علاوه بر فاصله اقليدسي، فاصله تاكسي‌كب را هم براي هر يك از عوامل مشخص مي‌كند.نتايج: در ابتدا 22 عامل موثر روي تاب‌آوري بانكي از طريق مرور پيشينه و مصاحبه با خبرگان بانكي شناسايي شد. عوامل مذكور با كاربست آزمون بينم غربال شدند. 13 عامل با ضريب معناداري بالاي 5 درصد حذف گرديدند و 9 عامل باقيمانده با بكارگيري آزمون ديمتل، تحليل شدند. غربال عوامل پيش از اولويت‌بندي نهايي، به سازگاري نتايج و كيفيت يافته‌ها كمك مي‌كند. 5 عامل داراي خالص اثر مثبت بوده و اثرگذار ارزيابي شدند. نهايتاً 5 عامل مذكور با كاربست آزمون كداس اولويت‌بندي گرديدند.نتيجه‌گيري: عوامل آينده‌نگري، مشاركت راهبردي با فين‌تك‌ها و وجود سيستم تحليل ريسك، به ترتيب بيشترين اولويت را در تاب‌آوري بانكي دارند. تحليل پيشران‌ها و شناسايي سناريوهاي آينده بخش بانكي، سرمايه‌گذاري روي فين‌تك‌ها براي استفاده از ظرفيت آن‌ها در تحقيق و توسعه و شناسايي و مديريت ريسك‌هاي آينده بخش بانكي، به تاب‌آوري شبكه بانكي كمك مي‌كند.