مطالعه واكنش‌هاي فيزيولوژيك و عملكرد هيبريدهاي 704، 705 و 706 ذرت تحت تاثير مقادير آبياري به روش نواري تحت فشار

سابقه و هدف: به‌منظور امنيت غذايي، توليدات غذايي بايد دو برابر شود و به روش‌هاي مختلف از محيط‌ هاي نامساعد بهره برداري شود. اين مي‌تواند با توسعه سطح زير كشت، افزايش توليد در هكتار و ارتقاي كيفيت محصول ميسر شود. بعلاوه افزايش توليد در هكتار طي نيمه دوم قرن گذشته مربوط به افزايش عملكرد در واحد سطح بوده است. توليد گياهان شديدا تحت تاثير تنش‌هاي محيطي است. در شرايط كمبود آب استفاده از روش‌هاي‌آبياري تحت فشار و رقم مناسب از گزينه‌هاي موثر در افزايش بهره‌وري آب محسوب مي‌شوند. بنابراين مطالعه‌اي با اين اهداف انجام شد: تعيين عملكرد و كارآيي مصرف آب ارقام ذرت علوفه اي در سطوح مختلف آبياري، بررسي كم آبياري روي صفات فيزيولوژيكي ذرت علوفه اي، شناسايي نحوه تاثير برهمكنش كم آبياري و رقم بر عملكرد، كارآيي مصرف آب و صفات فيزيولوژيكي ذرت.مواد و روش‌ها: اين بررسي بصورت كرت‌هاي خرد شده نواري با 3 تكرار در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي طي سال‌هاي 1397 و 1398 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان به اجرا درآمد. در اين پژوهش مقادير آب آبياري در سه سطح شامل آبياري در حد ظرفيت زراعي (بعنوان تيمار شاهد)، تا 75% ظرفيت زراعي و تا 50% ظرفيت زراعي در نوار‌هاي افقي به عنوان عامل A و همچنين تيمار رقم در سه سطح، شامل ارقام سينگل كراس 705، سينگل كراس 706 و سينگل كراس 704 ، در نوار‌هاي عمودي به عنوان عاملB مورد بررسي قرار گرفتند. يافته ها: نتايج نشان داد تفاوت بين اكثر صفات معني دار بود. بررسي عملكرد علوفه در تيمار هاي آبياري نشان داد، عملكرد علوفه در تيمار آبياري 100% ، 50.06 تن در هكتار بود كه نسبت به تيمار آبياري 75% و 50% به ترتيب 9.09 درصد و 24.83 درصد برتري داشت. مقايسه عملكرد علوفه در ارقام نشان داد، بيشترين توليد علوفه تر از رقم سينگل كراس 705 با ميانگين عملكرد 45.65 تن در هكتار بدست آمد كه نسبت به ارقام 706 و 704 بترتيب 14.04 و 10.29 درصد عملكرد بيشتري داشت. برهمكنش مقدار آبياري و رقم نيز حاكي از بيشترين توليد علوفه تر از رقم 705 در تيمار آبياري 100% بود. در بررسي كارآيي مصرف آب تيمارهاي آبياري، تيمار مقدار آبياري 75% ظرفيت زراعي با كارآيي 7.94 كيلوگرم بر متر مكعب علوفه تر توليدي، بيشترين بهره وري آب را داشت. رقم سينگل كراس 705 نيز با توليد 7.38 كيلوگرم بر متر مكعب نسبت به ساير ارقام كارآيي بالاتري در توليد علوفه داشت. در برهمكنش مقدار آبياري و رقم، كمترين مقدار پرولين به تيمار مقدار آبياري شاهد در طول دوره رشد با ميانگين molg^-1DM µ 21.33 در رقم 706 و بيشترين مقدار آن به تيمار مقدار آبياري 50 درصد نياز آبي با ميانگين 28.33 در رقم 705 اختصاص يافت. يعني با كم شدن مقدار آبياري، غلظت پرولين در برگ افزايش يافت. در برهمكنش دور آبياري و رقم، بيشترين مقدار شاخص كلروفيل برگ به تيمار دور آبياري شاهد در طول دوره رشد با ميانگين 50.53 در رقم 705 و كمترين مقدار آن به تيمار مقدار آبياري 50 درصد نياز آبي با ميانگين 39.50 در رقم 706 اختصاص يافت. بنابراين به منظور توليد علوفه در شهرستان گرگان ذرت هيبريد رقم 705 توصيه مي شود.