اثر مقادير و زمان مصرف نيتروژن و بور روي برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و تكنولوژيكي و عملكرد چغندرقند

سابقه و هدف: چغندرقند يكي از مهم‌ترين گياهان صنعتي است كه در اقليم‌هاي متنوع كشت مي‌شود. مديريت تغذيه گياهان زراعي از مهم‌ترين عوامل در افزايش عملكرد و كيفيت محصول چغندرقند است. در تغذيه صحيح گياه زراعي بايد هر عنصري به اندازه كافي در دسترس گياه قرار گيرد، زيرا در حالت عدم تعادل تغذيه‌اي، با افزودن تعدادي از عناصر غذايي علاوه بر كاهش عملكرد، اختلالاتي نيز در رشد گياه ايجاد شده و در نهايت منجر به كاهش كمي و كيفي محصول خواهد شد.مواد و روش‌ها: اين پژوهش در سال زراعي 1398 به صورت اسپليت پلات بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و در دو منطقه استان آذربايجان غربي شهرستان هاي خوي و نقده اجرا شد. عامل نيتروژن در چهار سطح به شرح N1 ( 300 كيلوگرم در هكتار اوره بصورت پنجاه درصد مصرف در هنگام كاشت و پنجاه درصد در مرحله 8-6 برگي)، N2 ( 300 كيلوگرم در هكتار اوره بصورت پنجاه درصد هنگام كاشت و پنجاه درصد در مرحله 12-8 برگي)، N3 (450 كيلوگرم در هكتار اوره بصورت پنجاه درصد مصرف در هنگام كاشت و پنجاه درصد در مرحله 8-6 برگي) و N4 (450 كيلوگرم در هكتار اوره بصورت پنجاه درصد هنگام كاشت و پنجاه درصد در مرحله 12-8 برگي) در كرت‌هاي اصلي و بور در چهار سطح B1 (عدم مصرف)، B2 (مصرف خاكي به مقدار 20 گيلوگرم در هكتار اسيد بوريك)، B3(محلول پاشي در دو مرحله 8-6 برگي و 12-8 برگي) و B4 ( محلول‌پاشي در دو مرحله 12-8 و 20-16 برگي) به ميزان دو ليتر هكتار كود مايع بورپلاس در كرت فرعي بود. يافته‌ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه در هر چهار سطح نيتروژن، بور ريشه در سطح B4 تجمع يافته و به بالاترين سطح خود رسيد حداقل مقدار بور ريشه هم از گياهان تيمار شده در B1 (تيمار شاهد) بدست آمد. بالاترين كارايي بور در افزايش بور ريشه در سطح N1 مشاهده شد. عملكرد ريشه نيز در پي افزايش مقادير عناصر نيتروژن و بور افزايش يافت. كاربرد نيتروژن در سطوح بالاتر منتج به افزايش سديم، پتاسيم، نيتروژن مضره شد. عملكرد تكنولوژيكي قند نيز وابسته به ناخالصي ريشه بود كه با افزايش ناخالصي، عملكرد تكنولوژيكي قند كاهش يافت به طوري‌كه اثر تيمار B4 در افزايش عملكرد تكنولوژيكي قند در سطح N1 بارزتر بود، بنابراين بالاترين عملكرد تكنولوژيكي قند به ميزان 1187.37 كيلوگرم در هكتار در تيمار N1B4 بدست آمد. ضريب كاهش بهره وري قند در هر چهار سطح نيتروژن در خوي در مقايسه با نقده پايين تر بود به طوريكه كمترين آن متعلق به تيمار N3 در خوي و حداكثر آن مربوط به تيمار N4 در نقده بود.نتيجه گيري: كاربرد نيتروژن در سطوح بالاتر منتج به افزايش سديم، پتاسيم، نيتروژن مضره و قند ملاس و كاهش عملكرد تكنولوژيكي قند شد و با افزايش تيمار بور قند بيشتر در ريشه ذخيره شده و به تبع آن عملكرد تكنولوژيكي قند نيز افزايش يافت.