ارزيابي عملكرد دانه و تجمع نيتروژن در اندام‌هاي هوايي سه رقم ذرت (Zea mays L.) تحت تاثير مقادير مختلف كودهاي آلي و شيميايي نيتروژنه

سابقه و هدف:ذرت (Zea mays L.) در دامنه وسيعي از درجه حرارت رشد مي‌كند و به‌دليل تنوع، سازگاري و ارزش غذائي بالاي آن يكي از مهمترين گياهان زراعي جهان مي‌باشد. در بين عناصر غذايي مورد نياز گياهان زراعي، نيتروژن مهم‌ترين عنصر غذايي تأثيرگذار بر كميت و كيفيت عملكرد گياهان زراعي مي‌باشد. امروزه، استفاده از كود‌هاي آلي از قبيل ورمي‌كمپوست به‌عنوان جايگزين مناسبي براي كودهاي شيميايي مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از ورمي‌كمپوست به‌واسطه فعاليت ميكروارگانيسم‌ها، به خاك زراعي قدرت حيات مي‌بخشد و يك سرمايه‌گذاري بلند مدّت و جزء دايمي از ساختمان خاك تلقي مي‌شود. مواد و روش‌هابه‌منظور ارزيابي تجمع نيترات در اندام‌هاي هوايي و عملكرد دانه ذرت تحت تاثير مقادير مختلف كودهاي آلي و شيميايي نيتروژنه، آزمايشي در سال زراعي 1397 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گيلان (رشت) اجرا شد. اين آزمايش به صورت اسپليت پلات با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل ارقام ذرت v1=703، v2=704، v3=705 (به عنوان كرت اصلي) و مقادير مختلف كودهاي نيتروژنه شامل N1= عدم مصرف نيتروژن (تيمار شاهد)، N2= 100، N3= 200 و N4= 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و N5= 8500، N6= 17000 و N7= 25500 كيلوگرم در هكتار ورمي‌كمپوست (به‌عنوان كرت فرعي) بود.يافته‌ها:نتايج اين آزمايش نشان داد كه بالاترين عملكرد دانه و علوفه خشك ذرت به ترتيب در ارقام 703 و 705 تحت تاثير كاربرد 300 كيلوگرم در هكتار كود شيميايي نيتروژنه به‌دست آمد. بيشترين ميزان تجمع نيتروژن در ساقه ذرت رقم 705 مشاهده گرديد. رقم 705 و كاربرد 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بالاترين وزن خشك ساقه را توليد كرد. بيشترين وزن برگ خشك ذرت در رقم 704 تحت تاثير 25500 كيلوگرم كود ورمي‌كمپوست در هكتار بدست آمد كه تفاوت معني‌داري با كاربرد 300 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار نداشت. كاربرد كود ورمي‌كمپوست وزن خشك برگ را در رقم 704 افزايش و وزن 1000 دانه ذرت را كاهش داد. بدين ترتيب، عملكرد دانه ذرت در واكنش به كاربرد كود ورمي‌كمپوست در مقايسه با كود نيتروژنه كاهش پيدا كرد. نتيجه‌گيرينتايج نشان داد بالاترين ميزان نيتروژن در ساقه ذرت رقم 704 ذخيره شد. افزايش وزن خشك برگ ذرت در ارقام 705 و 704 به ترتيب در واكنش به كاربرد 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و 25500 كيلوگرم ورمي‌كمپوست در هكتار تفاوت معني‌داري نداشت. كاربرد كود آلي ورمي‌‌كمپوست در مقايسه با كود شيميايي نيتروژن توانست وزن خشك برگ را در رقم 704 افزايش دهد. ولي، عملكرد دانه ذرت تحت تاثير كود آلي ورمي‌كمپوست در مقايسه با كود شيميايي نيتروژن كاهش پيدا كرد.