مروري بر تأثيرات مؤلفه‌هاي كالبدي فضاي داخلي معماري بر هيجانات با تأكيد بر معماري عصب‌محور

بيان مسئله: سلامت روان در سال‌هاي اخير و در رشته‌هاي مختلف مورد توجه بسيار واقع شده است. يكي از پارامترهاي سلامت روان هيجان است كه تحت تأثير عوامل مختلف محيطي، اجتماعي، شناختي و حركتي قرار دارد. فضاي معماري به‌عنوان يكي از مؤلفه‌هاي مهم محيطي بر هيجان تأثيرگذار بوده و اثرات نوروفيزيولوژيكي بر مغز انسان مي‌گذارد. از آن‌جا كه انسان زمان زيادي را در فضاي داخلي معماري مي‌گذارند، اين اهميت دو چندان مي‌شود. با وجود اهميت فراوان اين موضوع تاكنون تحقيقات كمي در معماري صورت گرفته است، همچنين اكثر تحقيقات از روش‌هاي كيفي مصاحبه، مشاهده و پرسش‌نامه استفاده كرده‌اند كه به دليل تأثيرگذاري نگارنده امكان جهت‌گيري در نتايج وجود داشته است. اما با پيشرفت تكنولوژي و ظهور رشته علوم اعصاب، ابزارها و روش‌هاي كمي نويني جهت اندازه‌گيري هيجان در اختيار محققان قرار گرفته و باعث شكل‌گيري پارادايم نوين معماري عصب‌محور شده است. لذا پژوهش حاضر بر آن است تا اطلاعاتي كه در رابطه با تأثير مؤلفه‌هاي كالبدي فضاي داخلي معماري بر هيجان را  كه  از علوم نوين معماري عصب‌محور استفاده كرده‌اند، بررسي كند. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر مروري بر مطالعات صورت گرفته در اين زمينه است تا علاوه بر شفاف‌سازي تأثير فضاي داخلي معماري بر هيجان، روش‌شناسي مطالعات نيز تحليل شود و مسيري مشخص براي محققان آينده فراهم كند. بنابراين سؤالات پژوهش حاضر اين گونه قابل بيان است: كدام مؤلفه‌هاي كالبدي فضاي داخلي معماري بر هيجان تأثيرگذار هستند؟ قرار گرفتن در معرض آن‌ها چه تأثيري بر هيجان عصبي فيزيولوژيكي داشته است؟ و اين هيجانات چگونه بروز مي‌كند؟ روش پژوهش: پژوهش حاضر از روش تحقيق مرور سيستماتيك بهره گرفته است. در اين راستا معيارهاي ورود كه شامل، كلمات كليدي، متغيرهاي سنجش، ابزارهاي سنجش و سال انتشار را مشخص كرده است، پايگاه داده‌هاي مطالعات، نحوه انتخاب مطالعات، ارزيابي كيفيت مطالعات نيز تعريف شده و مطالعات نهايي از اين طريق معرفي و تحليل شده است. نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از تأثير معيارهاي كالبدي فضاي داخلي از جمله فرم، مصالح و بافت، مبلمان، ارتفاع سقف، جزئيات معماري و بازشو به طبيعت بر هيجان است كه هريك به صورت يكي از حالات هيجان و احساساتي همچون، لذت، خوشايندي، برانگيختگي و انزجار بروز كرده است. پژوهش حاضر دريچه‌اي به موضوع سلامت روان است كه زمينه‌اي در جهت بهره‌گيري از فضاي داخلي معماري به منزله نوعي درمان يا پيشگيري را معرفي مي‌كند.