تحليل اثر تأمين مالي خرد بر فقر خانوارهاي شهري و روستايي در ايران

تأمين مالي خرد تلاشي براي تخفيف فقر و بهبود وضعيت معيشتي اقشار كم‌درآمد از طريق ارائه خدمات مالي خرد است؛ ازاين‌رو پژوهش حاضر، به بررسي تأثير تأمين مالي خرد بر احتمال خروج از فقر خانوارهاي شهري و روستايي در ايران مي‌پردازد. بدين منظور نخست با بهره‌گيري از ريزداده‌هاي طرح هزينه و درآمد خانوارها در سال ۱۳۹۸ و بر پايه روش ۶۶ درصد ميانگين سرانه مخارج خانوار، خط فقر به صورت كلي و استاني محاسبه شد. پردازش اوليه نشان داد ميزان خانوارهاي فقير در ميان خانوارهاي برخوردار از تسهيلات مالي به مراتب كمتر از اين ميزان در خانوارهاي محروم از اين تسهيلات است. در پايان، برآورد الگوي پژوهش بر مبناي داده‌هاي شبه تابلويي و به روش اثرات تصادفي در رگرسيون لجستيك در قالبي جداگانه در كل كشور، مناطق شهري و روستايي انجام شد. نتايج حاكي از تأثير معكوس تسهيلات مالي بر احتمال فقر خانوارها است؛ به نحوي‌كه اندازۀ اثرِ مطلوب تأمين مالي در مناطق شهري بيش از مناطق روستايي است. همچنين مردبودن، سن و سطح تحصيلات سرپرست خانوار اثر معكوس و مجذور سن سرپرست و بُعد خانوار، اثر مستقيم بر احتمال فقر خانوارها دارد؛ بدين نحو كه اثرگذاري مطلوب تحصيلات، سن و تأثير نامطلوب بُعد خانوار بر احتمال فقر خانوارها در مناطق شهري بيش از مناطق روستايي است.