ارزيابي اثر كاربرد سطوح مختلف كلرايد پتاسيم بر برخي ويژگي هاي رشدي و غلظت پتاسيم در گياه كينوا

سابقه و هدف: پتاسيم يكي از عناصر پرمصرف ضروري براي رشد گياهان است كه نه تنها از نظر مقدار بلكه از لحاظ فيزيولوژيكي و زيست‌شيميايي نيز از مهم‌ترين كاتيون‌ها در گياهان محسوب مي‌شود. بنابراين، اطلاع از حد بهينه اين عنصر در خاك و پاسخ‌هاي گياهي به كاربرد مقادير مختلف آن مي‌تواند كمك موثري در توصيه بهينه كودي اين عنصر غذايي داشته باشد. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير سطوح مختلف كلريد پتاسيم بر عملكرد و غلظت پتاسيم در گياه كينوا (Chenopodium quinoa Willd) انجام شد.مواد و روش‌ها: خاك با كمبود پتاسيم قابل استفاده، از عمق 30-0 سانتي‌متري مزارع كشاورزي روستاي تقرتپه در 20 كيلومتري شرقي شهرگرگان تهيه شد. براي دستيابي به اهداف اين پژوهش، آزمايشي به صورت طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار و با 11 تيمار و در مجموع با 33 گلدان در گلخانه دانشگاه علوم كشاورزي و منايع طبيعي گرگان به اجرا درآمد. تيمارهاي كودي شامل 0، 20، 40، 60، 80، 100، 120، 140، 160، 180 و 200 ميلي‌گرم پتاسيم بر كيلوگرم خاك و پتاسيم از منبع كلريد پتاسيم به خاك گلدان‌هاي پنج كيلويي اعمال و تعداد 6 عدد بذر كينوا (رقم تي‌تي‌كاكا) درعمق 2 سانتي متري كشت گرديد. دو هفته پس از سبز شدن گياهان تعداد بوته‌ها به دو عدد تقليل يافت. گلدان‌هاي كشت شده به مدت 8 هفته در رطوبت حدود ظرفيت مزرعه به روش وزني نگهداري شدند. سپس وزن تر و خشك اندام هوايي، شاخص كلروفيل برگ بالايي و پاييني، غلظت و جذب پتاسيم اندام هوايي و پتاسيم قابل استفاده گياه به روش عصاره‌گيري با استات آمونيوم نرمال اندازگيري شد.يافته‌ها: بر پايه نتايج به‌دست آمده، اثر سطوح مختلف پتاسيم بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال يك درصد معني‌دار شد. نتايج نشان داد كه بيشترين غلظت و جذب پتاسيم اندام هوايي به ترتيب با ميانگين 1.35 و 2.85 درصد مربوط به تيمار 60 و 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم مصرف كلريد پتاسيم و كمترين مقدار به‌ترتيب با ميانگين 0.89 و 0.70 درصد مربوط به تيمار شاهد بود. همچنين بين پتاسيم عصاره‌گيري شده توسط استات آمونيوم نرمال و شاخص‌هاي گياهي همبستگي ضعيف و غيرمعني‌دار مشاهده گرديد. از آنجايي كه غالب خاك‌هاي استان گلستان داراي منشا لسي مي‌باشند و در بيشتر خاك‌ها لسي كاني ايليت غالب بوده و يا درصد زيادي از اين خاك‌ها را شامل مي‌شود، استفاده از استات آمونيوم نرمال براي عصاره‌گيري پتاسيم تبادلي، كارآيي بالايي در اندازه‌گيري مقدار واقعي پتاسيمي كه به آساني براي گياه قابل دسترس باشد، نخواهد داشت.نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه تيمار 60 و 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم كلرايد پتاسيم به ترتيب باعث بدست آمدن بالاترين غلظت پتاسيم، جذب پتاسيم و شاخص كلروفيل برگ شد. در عين حال افزايش بيش از 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم مصرف كلريد پتاسيم نتوانست تغيير معني‌داري در صفات مورد بررسي از جمله غلظت پتاسيم ايجاد نمايد.