مقايسه تطبيقي بافت بومي ومعاصر ازمنظرريخت شناسي شهر ايراني-اسلامي بارويكرد هويت گرايانه (نمونه موردي: شهر گرگان)

شهرگرگان با پيشينه بسيار غني و چند هزار سالانه خود و زادگاه خاندان قاجار از جمله شهرهايي است كه از حيث شاخصه هاي ريخت شناسي شهرسازي ايراني- اسلامي واجد ارزش بوده و بايد مورد توجه طراحان و شهرسازان قرار بگيرد.  به نظرمي رسد كه با وجود فرهنگ غني و ارزشمند تاريخي و اصولي در زمينه ي معماري و شهرسازي دراين شهر، شرايط امروزي آن بيانگر فقدان هويت در آن مي باشد. عدم وجود يك الگوي مناسب و منطبق با رويكردهاي شهرسازي ايراني- اسلامي از مهمترين مسائل امروزين شهر گرگان است. اين مسأله در تخريب بافت‌هاي تاريخي وشهرسازي جديد نمود ويژه‌اي پيدا مي‌كندبه گونه اي كه معماري و شهرسازي  گذشته آن رو به فراموشي رفته و هويتش در چنگ معماري مدرن روبه نابودي مي رود. هدف از پژوهش پيش روي استخراج مولفه هاي ريخت شناسي شهرهاي ايراني – اسلامي ازديد صاحب نظران و مقايسه ي بافت كهن و جديد در شهر گرگان از اين منظرمي باشد. پژوهش پيش روي از نوع كاربردي مي باشد، كه مساله تحقيق به صورت توصيفي تحليلي بيان مي گردد. ابتدا داده هاي نظري درباب مولفه هاي ريخت شناسي،كيفيت فضاهاي شهري ،مولفه هاي شهرايراني اسلامي و مباحث تئوري ازنظرات انديشمندان و نظريه پردازان درجهت استخراج معيارهاي منتخب از طريق مطالعات اسنادي و كتابخانه اي گردآوري مي گردد و سپس جهت بررسي تطبيقي بافت سنتي و جديد از داده هاي  متكي بر مشاهدات ميداني درسطح شهراستفاده مي گردد. يافته‌هاي تحقيق بيانگر آن است كه چهار مولفه اصلي و هشت مولفه فرعي را مي‌توان براي بافت معماري و شهرسازي بومي شهر گرگان تعيين نمود. محلات كهن شهرگرگان در بعدريخت شناسي، تغييرات گسترده اي در ساختار شهر ايراني-اسلامي گرگان، نداشته اند و مولفه هاي ارزشمند شهرسازي ايراني-اسلامي درآن ها كاملامشهودمي باشداما ساخت و سازهاي جديد بويژه در محلات كهن به دورازضوابط شرسازي ايراني- اسلامي بوده و منجر به فقدان هويت شهري شده است.