الزامي ‌بودن كمك به فقرا از منظر اخلاقي و اسلامي با توجه به بحران‌هاي زيست‌محيطي قرن اخير

در بدو امر، «كمك‌كردن» به انسان‌ها، مخصوصاً به فقرا و گرسنگان، در نظر عموم امري بديهي و مطلوب تلقي مي‌شود. اما با نگاه دقيق‌تر به اين موضوع، رفته‌رفته‌ مسائل و پيچيدگي‌هايي به صحنه‌ مي‌آيند كه پژوهشگران را در عرصه‌هاي مختلف، مجبور به مدّاقۀ بيشتر مي‌كنند. يكي از آن موضوعات، مسئلۀ افزايش جمعيت و تأثير آن بر محيط‌زيست است. در اين ميان با توجه به اينكه عموماً فقير‌ترين كشور‌ها از پرجمعيت‌ترين‌ها هستند، بار ديگر اين سؤال مطرح مي‌شود كه با توجه به وضعيت فعلي كرۀ زمين، آيا كمك‌كردن به آن‌ها و تضمين بقاي تمام افراد در اين كشور‌ها ضرورتي اخلاقي است (به اين معنا كه امداد آن‌ها مسئوليتي تخطي‌ناپذير و به گردن فرد فرد انسان‌هاست)؟ ما در اين مقاله، ضمن بررسي نظر مخالفان كمك، از دو منظر اخلاقي (با رويكردي فايده‌گرايانه) و اسلامي (با توجه به ديدگاه‌هاي اخلاقي اسلام و آراء فقهي شيعي) به اين موضوع پرداخته و به اين نتيجه رسيديم كه اگرچه مسئلۀ مطرح‌شده از مسائل مهم عصر ماست، اما امري كه بايد به آن توجه شود تغيير شيوه‌هاي پشتيباني و استعانت است، نه پاك‌كردن صورت‌مسئله به‌معناي كمك‌نكردن به فقرا و رهاكردن آن‌ها در رنج و سختي.