تبيين ‌اصطلاحات خويشاوندي كردي سنندج از منظر رده‌شناسي‌صرفي و صرف زيست‌محيطي

زبانشناسي زيست محيطي گرايشي است كه به بررسي روابط متقابل ميان يك زبان خاص و محيط طبيعي- اجتماعي گويش وران آن زبان مي پردازد. همه زبان ها در واژگان خود تعداد محدود و مشخصي اصطلاح خويشاوندي دارند كه از جمله موارد پركاربرد و پربسامد در زبان هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسي اصطلاحات خويشاوندي در گونه زباني كردي سنندج از منظر رده‌شناسي‌صرفي و صرف زيست‌محيطي صورت گرفته است. داده‌هاي اين پژوهش، تماميِ اصطلاحات خويشاوندي در اين گونه زباني‌اند. روش گردآوري داده‌ها به‌صورت كتابخانه‌اي و نيز ميداني از طريق مصاحبه با گويشوران است و روش پژوهش توصيفي-تحليلي است. بررسي‌هاي ساختاري كه از ديدگاه رده‌شناسي‌صرفي صورت گرفت، حاكي از آن است كه %57 اين اصطلاحات در طبقه پيوندي و %43 در رده گسسته قرار ‌مي‌گيرند. همچنين، اصطلاحاتِ داراي ساخت‌ملكي %47.69 از كل اصطلاحات را به خود اختصاص داده‌اند كه همگي راهبرد ملكي هم‌نهي را نشان مي‌دهند و در اين ميان، برخي چينش مالك–مملوك و برخي چينش مملوك–مالك را دارا هستند. اما ديگر راهبردهاي ملكي ساده يا غيرساده اعم ازحالت‌نما يا حرف‌اضافه و غيره در اصطلاحات فوق مشاهده نمي‌شود. نتايج بررسي‌ها از لحاظ صرف زيست‌محيطي نشان مي‌دهد كه عوامل جغرافيايي (مناطق مختلف شهر)، عوامل فرهنگي و عوامل جامعه‌شناختيِ محيط بويژه جنسيت، معيارهاي قومي و نسبي/سببي‌ بودن بر اصطلاحات خويشاوندي اين زيست‌بوم اثرگذار هستند. طبق اين رويكرد اقليم مي‌تواند مهم‌ترين دليل وجود تنوع و تفاوت‌هاي موجود در اصطلاحات خويشاوندي در اين پيكره زباني باشد.نتايج اين پژوهش براي تحليل گران اجتماعي، زبان شناسان زيست محيطي، فرهنگ نويسان، گويش شناسان و رده شناسان كاربردي است.