بررسي ادبيات آييني در سروده‌هاي شاعر اردو زبان، افتخار عارف

مذهب و آيين موضوعي است كه از ديرباز تاكنون نويسندگان جهان به آن توجه داشته‌ا‌ند. مذهبْ موضوع گسترده‌اي است و در چند كتاب و نوشتۀ مختصر گنجانيده نمي‌شود. شاعران، به‌ويژه شاعران اردو زبان، عقيدۀ خاصي دربارۀ مذهب، آيين و پيشوايان دين خود دارند. آيين و مذهب در زندگي انسان تأثير بسزايي دارد. انساني كه تحت تأثير مذهب قرار مي‌گيرد، هر گفتار و نوشتارش بيانگر اين عقيده و تأثير است. اين پژوهش نيز با هدف نشان‌دادن اظهار علاقۀ افتخار عارف، شاعر اردو زبان، نسبت‌به مذهب و درك و تأثيرپذيري او از پيشوايان دين اسلام انجام شده است. افتخار عارف توانسته است در ادبيات آييني، نام و شعرهاي خود را به اوج آسمان ادبيات ببرد. شعرهاي وي سرشار از فهم عميق اسلام، عشق به پيامبر اسلام (ص) و اهل‌بيت است. از داده‌هاي به دست‌آمده جدول‌هايي ارائه شده است كه نشان مي‌دهد عارف فقط به مذهب ازنظر دين و آيين توجه نداشته است؛ بلكه وي فهم كافي از دين دارد و موضوعات عصر حاضر را در گرو دين بيان مي‌كند. در پژوهش حاضر از داده‌ها به اين نتيجه رسيده‌ايم كه موضوعات آييني كه توجه بيشتر شاعر را جلب كرده‌اند، عبارت است از: پيامبر اكرم (ص) و شوق رفتن به زيارت شهر پيامبر؛ كربلا و دلاوري‌هاي اباالفضل العباس (ع) و حضرت زينب (س)؛ همچنين شاعر گفتارهاي امام علي (ع) را در سروده‌هاي خود بيان كرده ‌است. ذكر شهر پيامبر و سيرة پيامبر در همة آثار شاعر بيش از ده درصد آمده است. ذكر كربلا و امام حسين (ع) نيز بيش از هشت درصد يا در بعضي آثارها بيش از ده درصد آمده‌ است. از داده‌هاي ارائه‌شده مي‌توان پي‌برد كه بيشتر موضوعات آييني در كتاب جهان معلوم و حرف بارياب است. اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي به استخراج مفاهيم ديني و آييني شعر وي پرداخته است.