بازتاب شخصيت‌آفريني در اشعار عاشورا (با تمركز بر اشعار شاعران يزد)

در اين جستار با هدف كشف شخصيت‌شناسي اشعار عاشورايي به‌شيوۀ توصيفي، تحليلي و استشهادي، ويژگي‌هاي شخصيت در اين نوع شعر بررسي مي‌شود. شاعر آييني با كمك مؤلفه‌هايي مانند ستايش مردان بزرگ، احياي فرهنگ عاشورا و هويت‌يابي، به توصيف شخصيت اين حادثه مي‌پردازد. رفتار و اخلاق شخصيت‌ها در اشعار عاشورايي استوار است و در موقعيت‌هاي مختلف، اعمالي متناسب ايفا مي‌كنند؛ آنچنان‌كه براي هرگونه تغيير رفتار خود دليل قانع‌كننده‌اي دارند و در برخورد با حوادث، واكنش منطقي از خود نشان مي‌دهند. در اين نوع اشعار شخصيت‌هاي داستان ساخته و پرداخته‌ شاعر نيست؛ بلكه آنچه هست، به تصوير كشيده مي‌شود؛ به‌طوري كه در دنياي ساختگي شعر و دنياي بيرون شعر و در گستره‌ متن حوادث، به آن توجه مي‌شود و وحدت دوسويۀ شاعر و مخاطب به وجود مي‌آيد. بيان شخصيت‌هاي عاشورايي گاه با تفسير و گاه بي‌تعبير، خواننده را با ماهيت شخصيت آشنا مي‌‌كند؛ اينجاست كه بازتاب ويژگي‌هاي دروني شخصيت عاشورايي، جريان سيال ذهن را به فرهنگ عاشورا مي‌كشد. شاعر عاشورايي با نگاه به عاشورا و گفتمان‌هاي خودآگاه يا ناخودآگاه به بازآفريني شخصيت عاشورايي مي‌پردازد.