توسعه روشي براي تجزيه‌وتحليل حوادث ناشي از كار: روش تجزيه‌وتحليل خطا

مقدمه: حوادث شغلي يكي از مهم‌ترين ريسك فاكتورهاي اقتصادي، انساني و اجتماعي براي كشورهاي درحال‌توسعه محسوب مي‌شوند. در كنار طراحي و پياده‌سازي اقدامات پيشگيرانه از طريق رويكرد ارزيابي و مديريت ريسك، تحقيقات جامع و دقيق حوادث رخ‌داده يك ضرورت انكارناپذير براي كاهش ريسك حوادث مي‌باشد. اولين گام در همين راستا، ريشه‌يابي علل بروز آن‌ها مي‌باشد. اين امر تنها با به‌كارگيري تكنيك‌هاي مناسب امكان‌پذير خواهد شد. روش كار: در اين مطالعه ابتدا معيارهاي مناسب براي طراحي روش تحليل حادثه، جمع‌آوري و بر اساس نظرات خبرگان غربالگري گرديد. در گام دوم تكنيك‌هاي معمول و پركاربرد درزمينۀ تجزيه‌وتحليل حوادث شغلي از طريق پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبـر جمع‌آوري شد. در گام سوم، تكنيك‌هاي جمع‌آوري‌شده بر اساس معيارهاي منتخب و با استفاده از روش تاپسيس (TOPSIS) امتيازدهي و با انتخاب تكنيك‌هاي برتر بر اساس آن‌ها اقدام به طراحي تكنيك جديد شد. سپس با تجزيه‌وتحليل سه حادثه متفاوت با تكنيك منتخب و چهار تكنيك مورداستفاده و استفاده از روش ANP تكنيك توسعه‌يافته تست و تصديق گرديد.   يافته ها: بر اساس بررسي‌هاي انجام‌شده جهت شناسايي معيارهاي مناسب براي مقايسه تكنيك‌هاي تجزيه‌وتحليل حوادث، 10 معيار شناسايي شد كه از ميان آن‌ها شش معيار براي استفاده در مراحل مطالعه انتخاب شدند. بر اساس يافته‌ها، روش FAM با وزن نهايي نرمال 0.2684 در تجزيه‌وتحليل حوادث شغلي از ارجحيت اول برخوردار شد. رتبه‌هاي دوم و سوم به ترتيب به دو تكنيك TRIPOD-β و SCAT تعلق گرفت. نتيجه گيري: خروجي اين مطالعه معرفي تكنيك FAM بود. اين تكنيك با بهره‌گيري نقاط قوت تكنيك‌هاي چهارگانه و پوشاندن ضعف آن‌ها، قادر است به‌صورت گرافيكي و سيستماتيك، با به حداقل رساندن سليقه كاري تحليل گران در سه سطح به شناسايي و تعيين علل حوادث كمك نمايد.