به‌كارگيري سيستم استنتاج فازي در ارزيابي ريسك خطوط لوله ي گازترش

مقدمه: امروزه، استفاده از خطوط لوله به‌منظور انتقال حجم‌هاي بالاي نفت و گاز در مسافت‌هاي طولاني، به‌طور گسترده‌اي مورد توجه قرار گرفته است. ارزيابي ريسك مي‌تواند به تعيين عوامل مخاطره‌آميز و ايجاد يك اقدام و استراتژي مناسب در كاهش و يا حتي حذف آن‌ها در حوزه‌ي مذكور، كمك شاياني نمايد. هدف اصلي اين تحقيق، ارائه ي روشي براي ارزيابي ريسك خطوط لوله بر اساس سيستم استنتاج فازي است تا بتوان قالبي سيستماتيك ايجاد نمود؛ كه انتظار مي‌رود اين قالب، مدلي قدرتمندتر، دقيق‌تر و مطمئن‌تر براي كنترل ريسك‌ها و خطرات مربوط به خطوط لوله‌ي نفت و گاز باشد. روش كار: در اين مقاله، از منطق فازي براي مدل‌سازي عدم قطعيت و ارائه‌ي مدلي جهت ارزيابي ريسك خطوط لوله استفاده شده است. براي نيل به اين مقصود، روش مالباير كه يكي از متداول‌ترين روش‌هاي ارزيابي ريسك خطوط لوله ي نفت و گاز مي‌باشد، جهت تعيين فاكتورهاي مهم و تأثيرگذار بر خطوط استفاده شده است. اين روش، با استفاده از الگوريتم ميداني و بر اساس دانش خبرگان، در تولباكس منطق فازي نرم‌افزار متلب اجرا شده است. جهت صحت‌سنجي نتايج حاصل از مدل پيشنهادي، از اطلاعات خطوط لوله ي بين فازي پالايشگاه پنجم ميدان گازي پارس جنوبي به‌عنوان نمونه ي مطالعاتي استفاده شده است.   يافته ها: يافته‌ها از اجراي مدل ايجادشده در خطوط لوله ي فازهاي 10-9 پارس جنوبي (بخش خشكي)، نشان مي‌دهد كه خطوط لوله ي مورد مطالعه بر اساس شاخص‌هايي از قبيل تراكم جمعيت و استقرار تجهيزات و غيره به سه قسمت A-B-C تقسيم‌بندي شده است. قسمت C خط لوله، داراي بيشترين ميزان ريسك بوده كه مهم‌ترين عوامل مؤثر بر آن آسيب‌هاي شخص ثالث و طراحي بوده است. قسمت B، داراي كمترين ميزان ريسك بوده و كمترين پيامد را براي بروز حوادث انساني در بر خواهد داشت. همچنين مشاهده گرديد كه خوردگي، به‌عنوان عاملي مهم در افزايش نشتي و ميزان ريسك هر سه قسمت خط لوله است. نتيجه گيري: نتايج، نشان مي‌دهد كه روش پيشنهادي، نتايج دقيق‌تر، صحيح‌تر و مطمئن‌تري را نسبت به روش‌هاي سنتي و كلاسيك ارائه مي‌دهد. عواملي از قبيل عملكرد نادرست ، پراكندگي ، گيرنده‌ها ، حجم نشت  و خطر محصول  كه از ديگر عوامل مؤثر بر ريسك خطوط لوله هستند، در روش‌هاي سنتي و كلاسيك در نظر گرفته نشده بودند؛ لذا مي‌توان بيان نمود كه از اين مدل به‌عنوان ابزاري جامع و هوشمند، ميزان ريسك خطوط لوله ي نفت و گاز را محاسبه نمود.