مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي روند تغييرات ناراحتي درك‌ شده و سطح فعاليت و خستگي عضلات بالاتنه در وظيفه‌ي نشستن طولاني ‌مدت حمايت ‌نشده

پديد آورندگان :

شقاقي ، عليرضا دانشگاه علوم پزشكي ايران - دانشكده بهداشت - گروه ارگونومي , كاظمي ، زينب دانشگاه كلمسون - گروه مهندسي صنايع , شريف نژاد ، علي پژوهشگاه تربيت بدني و علوم ورزشي - گروه بيومكانيك و فناوري‌ ورزشي , گروسي ، احسان دانشگاه علوم پزشكي ايران - دانشكده بهداشت - گروه ارگونومي , محمدعليزاده ، مريم دانشگاه علوم پزشكي ايران - دانشكده بهداشت - گروه ارگونومي , مهدوي ، حسين دانشگاه كلمسون - گروه مهندسي صنايع , قاسمي ، محمدصادق دانشگاه علوم پزشكي ايران - دانشكده بهداشت - گروه ارگونومي

چكيده فارسي :

مقدمه: در طيف گسترده‌اي از مشاغل، كاربران در طول وظايف شغلي خود، مستلزم نشستن‌هاي طولاني‌مدت هستند. نشستن طولاني‌مدت، با خستگي همراه است كه منجر به تغييراتي همچون تغييرات كينماتيكي، نوسانات اندام فوقاني و تغييرات سطح فعاليت عضلاني مي‌گردد كه اين موارد نيز مي‌توانند بارهاي وارد بر ستون مهره‌اي را افزايش دهند. علي‌رغم اهميت موضوع از جنبه ي گستردگي كارهاي نشسته ي طولاني‌مدت و عوارضي كه به دنبال دارد، مطالعات محدودي در اين حوزه صورت گرفته است؛ بنابراين، هدف از مطالعه‌ي حاضر، بررسي روند تغييرات سطح فعاليت و خستگي عضلات بالاتنه در وظايف نشستن طولاني‌مدت است. روش كار: در اين مطالعه، از ۲۰ آزمودني (۱۰ مرد و ۱۰ زن) كه از جامعه ي دانشجويان و با حداقل ۵ سال سابقه‌ي كار با رايانه و در بازه‌ي سني ۲۰ تا ۳۰ سال انتخاب شدند، درخواست شد تا سه نوع وظيفه ي كار با كامپيوتر را به‌صورت تصادفي به مدت ۹۰ دقيقه (هر وظيفه ۳۰ دقيقه) انجام دهند. شاخص‌هاي مورد بررسي در اين مطالعه، ناراحتي درك شده و خستگي عضلاني است. به‌منظور ارزيابي ناراحتي درك‌شده، از پرسشنامه‌ي Visual Analogue Scale (VAS) و به‌منظور ارزيابي خستگي عضلاني، از دستگاه الكترومايوگرافي و از شاخص‌هاي RMS و MPF استفاده گرديد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها، از نرم‌افزار متلب و SPSS استفاده شده است. يافته ها: با توجه به نتايج به‌دست‌آمده، مشخص شد كه ميزان ناراحتي درك‌شده در اندام‌هاي بدن در طي انجام وظايف نشسته، به‌صورت معناداري افزايش پيدا مي‌كند. زمان، داراي اثر معني‌داري از لحاظ آماري بر سطح فعاليت عضلاني عضلات تراپزيوس فوقاني راست UTR))، اركتور اسپايني گردني راست (ESCR) و اركتور اسپايني سينه‌اي راست (ESTR) است (۰/۰۵ p). همچنين جنسيت، بر روند تغييرات سطح فعاليت عضلات UTL و ESCR داراي اثر معني‌داري است. به‌علاوه، يافته‌ها، مؤيد اثر تعاملي زمان و جنسيت بر سطح فعاليت عضله ي ESTR است. زمان نيز اثرات معني‌داري از لحاظ آماري بر شاخص فركانس ميانه ي (MPF) عضلات UTR، ESCR، ESCL، ESTL و ESLL دارد. نتيجه گيري: يافته‌هاي به‌دست‌آمده، نشان مي‌دهد كه با گذشت زمان، علاوه بر افزايش ناراحتي، سطح فعاليت عضلات نواحي گردني و توراسيك افزايش يافته و همچنين خستگي عضلات اين نواحي طي بلوك‌هاي زماني وظيفه‌ي نشستن، افزايش مي‌يابد.