تحليل فضايي اثر آزادسازي تجاري بر نرخ بيكاري در استان هاي ايران

بيكاري يكي از مهم  ترين معضلاتي است كه اثرات مختلف و متنوع اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي را به همراه دارد. در اين ميان، آزادسازي تجاري به عنوان نماد اصلي جهاني شدن و مهم ترين نيروي پيش برنده است كه مي تواند اثرات اقتصادي متعددي از قبيل افزايش كارآيي عوامل توليد، ارتقاء سرمايه گذاري در نيروي انساني و سرمايه فيزيكي داشته باشد، همچنين در قسمت هايي كه از مزيت نسبي برخودار بوده است مي تواند به افزايش توليد ناخالص داخلي و به تبع آن، كاهش نرخ بيكاري منجر گردد. از اين  رو، هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثير آزادسازي تجاري بر نرخ بيكاري در استان هاي كشور با رويكرد اقتصادسنجي فضايي طي بازه زماني 98-1385 است. پيش از تخمين مدل فضايي، با استفاده از آزمون هاي وابستگي تشخيصي فضايي موران و جري سي، اثرات سرريز فضايي مورد تأييد قرار گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده، شاخص آزادسازي تجاري و اثرات مجاورت آن، اثرات مثبت و معني داري بر كاهش نرخ بيكاري استان هاي مورد مطالعه دارد. نتايج تحقيق، حاكي از آن مي باشد كه آزادسازي تجاري به عنوان يك متغير مهم در مطالعات منطقه اي اشتغال، در استان هاي مجاور با استان هاي داراي نرخ بيكاري بالا، بايد لحاظ گردد (اثرات سرريز فضايي). همچنين با توجه به ساير نتايج، مشاهده شده است كه توليد ناخالص داخلي و اعتبارات تملك دارايي هاي سرمايه اي (عمراني)، تأثير مثبت و معناداري بر كاهش نرخ بيكاري دارند؛ در حالي كه، نرخ تورم و نرخ دستمزد، داراي رابطه منفي و معني داري با كاهش نرخ بيكاري استان ها دارند.