كاركرد نهاد مسجد در قيام مرزنشينان خليج ‌فارس ايران عليه اشغالگران (1299 -1285 ش/ 1920 -1909 م)

قيام جنوب ايران در فاصله زماني «1299 -1285 ش/ 1920 -1909 م» در پي تجاوز قواي انگليس به مرزهاي آبي خليج‌فارس و اشغال بندر بوشهر رخ داد. نظر به هدف پژوهش كه تأثير زير بنايي كاركرد مسجد در شكل‌گيري حقيقت نهضت است، اين مسئله اساسي را مطرح مي‌نمايد كه چگونه كاركرد سياسي اجتماعي نهاد مسجد بر شكل‌گيري حقيقت قيام مرزنشينان عليه اشغالگران، تأثيرگذار بوده است؟ يافته‌هاي پژوهش در پرتو مطالعه و نقد و بررسي نگرش‌هاي ارائه‌شدۀ پيرامون نهضت به نقش سياسي اجتماعي نهاد مسجد به‌عنوان پايگاه اصلي فرهنگ مقاومت به تحليل تحولات دروني جنبش مي‌پردازد. پژوهش از نوع «توصيفي – تحليلي» بوده و به روش اسناد - كتابخانه‌اي، انجام‌گرفته است. روش تحليل داده‌ها بر استراتژي و روشِ «تحليل مضمون و مقايسه‌اي» با 190 كد پايه، استوار است. نتيجه نشان مي‌دهد كه فرهنگ و هويت اسلامي جامعه و احكام فطري برخاسته از كاركرد مسجد، اساس‌ترين عاملي بوده كه موجب رشد و برانگيختگي وجدان انساني و غيرت ملي سرداران جهاد گشته و مبناي حركت ضد استعماري مرزنشينان جنوب را حقيقت بخشيده است