ارزيابي تركيبي از عوامل مؤثر بر مشاركت شهروندان در خط‌مشي‌هاي نظام آموزشي و پرورشي ايران

هدف: مشاركت شهروندان، تنها راه تنش‌‌زدايي ميان قدرت قانوني سازمان‌ها و قدرت ‌اجتماعي شهروندان و تضمين‌كننده كارايي و اثربخشي خط‌مشي‌هاست. اين پژوهش با هدف بررسي سطح روابط بين عوامل مؤثر بر مشاركت شهروندان در خط‌مشي‌هاي آموزشي و پرورشي و اولويت‌بندي آن‌ها و ارائه ديدي تفسيرپذير از نتايج به‌دست‌آمده اجرا شده است. روش: در اين پژوهش از راهبرد چندگانه استفاده شده است. در مرحله اول با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري، شدت روابط بين عوامل شناسايي شد؛ سپس با استفاده از روش تحليل سلسله‌مراتبي فازي، اين عوامل اولويت‌بندي شدند. در مرحله بعد با استفاده از يافته‌ها، در يك مدل نوآورانه دوبُعدي AHP-SEM، چهار خوشه اقدام فوري، پژوهشي، مطلوب و نظارت خلق شد كه عوامل در آن، بر حسب قابليت تبيين و وزن خوشه‌بندي شدند. يافته‌ها: بر اساس تحليل سلسله‌مراتبي، عوامل حمايت قانوني و عدالت، كمابيش نيمي از وزن‌ها را به خود اختصاص ‌دادند و عوامل سطح اجرا، پس از اين دو عامل قرار گرفت. همچنين، بر اساس رگرسيون‌هاي محاسبه‌شده مفروض در مدل مفهومي، بيشترين قابليت تبيين متعلق به عوامل سطح اجراست كه با حمايت قانوني هم‌بستگي زيادي دارد. نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌ها، عوامل تشكيلات‌اجرايي، اطلاعات و حمايت قانوني، مي‌بايست در اولويت اقدام قرار گيرد؛ عامل عدالت براي بهبود، علاوه‌بر بهبود عوامل ساختاري، به بررسي تفسيرهاي ذهني شهروندان از عدالت ادراك‌شده ‌نياز دارد؛ باورها و توانمندي‌هاي شهروندان، در مرحله بعد، از طريق عامل عدالت مي‌توانند توسعه ‌يابند و عوامل سطح ‌اجتماعي در خوشه نظارت، مي‌بايست براي اصلاح و هدايت روندهاي آتي نظارت شوند.