امكان‌سنجي اجراي طرح خيابان كامل در منطقه‌ي 6 كلان‌شهر تهران

وقوع انقلاب صنعتي، گسترش شتابان شهرنشيني و حركت از مراكز شهري به سمت حومه‌هاي شهري سبب ايجاد ديد اتومبيل‌محور به معابر شد و عابرين پياده به‌عنوان مالكان اصلي خيابان به فراموشي سپرده شدند. اين شرايط در كلان‌شهري چون تهران نيز به‌تناسب اتفاق افتاد. مركزيت فضايي وجود فعاليت‌هاي عملكردي (حكومتي، اداري و تجاري) در منطقه‌ي شش تهران باعث افزايش جذب سفرهاي اتومبيل‌محور شده كه فراتر از توان شبكه‌ي حمل‌ونقلي اين منطقه است. اين عوامل نياز منطقه به مناسب‌سازي ظرفيت‌پذيري معابر را آشكار مي‌سازد. در پاسخ به اين شرايط، برنامه‌ريزان و طراحان ، ايده‌ي خيابان كامل را كه نمونه‌اي از اقدامات معاصر براي مبارزه با پارادايم خودرومحور است ارائه دادند. فلسفه‌ي رويكرد خيابان كامل برقراري ارتباط بين نيازهاي مردم، طراحي، پياده‌سازي، بهره‌برداري و نگهداري از شبكه‌هاي حمل‌ونقل در پاسخ‌گويي به نيازهاي ايمني و دسترسي كاربران در تمام سنين و توانايي‌ها است. پژوهش حاضر با هدف شناسايي مناسب‌ترين خيابان جهت ايجاد خياباني كامل در منطقه‌ي 6 شهر تهران انجام گرفته است. اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و به‌لحاظ روش توصيفي-تحليلي بوده و براي تجزيه وتحليل داده‌ها از مدل كمي- كيفي AHP-TOPSIS بهره گرفته شده است. در اين پژوهش 4 معيار اصلي و 31 زيرمعيار به‌عنوان ويژگي‌هاي خيابان كامل در نظرگرفته شد. نتايج نشان داد هريك از معيارهاي پياده‌روي، دوچرخه‌سواري، حمل‌ونقل عمومي و اتومبيل شخصي به‌ترتيب وزن‌هاي 0.56 ، 0.26 ، 0.12 و 0.05 را به خود اختصاص داده‌اند. همچنين نتايج مدل تاپسيس نشان داد كه از بين ده خيابان نمونه در منطقه‌ي شش تهران، بلوار كشاورز داراي بهترين ظرفيت‌ها براي طراحي و اجراي يك خيابان كامل بوده است. اين خيابان مي‌تواند مهم‌ترين اهداف خيابان كامل را يعني بازگرداندن انسان به حيات شهري و برنامه‌ريزي انسان‌محور، افزايش سلامت شهروندان، كاهش استفاده از خودروي شخصي و كاهش آلودگي‌هاي زيست‌محيطي را محقق گرداند.