بهينه سازي استخراج تركيبات فراسودمند از ميوه نسترن كوهي جهت توليد مكمل غذايي

نسترن كوهي به عنوان يكي از گياهان داروئي ارزشمند ايران، داراي اثرات سودمندي بر سلامتي انسان مي باشد. براي تاثيرگذاري اين گياه بر سلامتي و ايجاد اثرات ضد التهابي (درمان بيماري)، دوز زيادي از اين گياه بايد مصرف شود كه به خاطر طعم و بافت گياه، براي بيمار مشكل است. لذا هدف اصلي اين تحقيق، توليد كنسانتره نسترن كوهي جهت افزايش ميزان مواد موثره در عصاره جهت ارتقاء سطح سلامتي بود. در اين راستا، تاثير غلظت اتانول (20 الي 96 درصد اتانول)، نسبت حلال به ماده جامد (5 به يك الي 15 به 1 ميلي ليتر بر گرم) و زمان استخراج (6 ‏‏24 ساعت) بر تركيبات عصاره هاي استخراجي از نسترن كوهي بررسي شد تا بتوان تيمار با بيشترين ميزان مواد موثره را ‏انتخاب نمود. نتايج حاكي از آن بود كه افزايش نسبت حلال به ماده جامد موجب افزايش همه تركيبات موثره گرديد اگرچه زمان استخراج تاثير معني داري بر استخراج اين تركيبات نداشت. افزايش غلظت اتانول نيز موجب افزايش ميزان فلاونوئيد كل (TFC) و ميزان كاروتنوئيد كل (TC) و كاهش ميزان فنول كل (TPC) گرديد. بنابراين، براي افزايش مواد موثره، استخراج دو مرحله اي انتخاب شد تا هم بيشترين TC و TFC استخراج شود (در شرايط بهينه نسبت حلال به ماده جامد 14.94 ميلي ليتر بر گرم، زمان 6 ساعت و غلظت اتانول 96%) و هم بيشترين TPC (در شرايط بهينه نسبت حلال به ماده جامد 15 ميلي ليتر بر گرم، زمان 6 ساعت و غلظت اتانول 35.8%). درنهايت، عصاره هاي حاصله تركيب شده و در دماي 45 درجه سانتيگراد و تحت شرايط خلأ تغليظ شدند و به روش خشك كردن انجمادي خشك شدند. بيشترين ميزان  ترپنوئيدِ كل (8 درصد تري ترپنوئيد نسبت به وزن پودر عصاره) نيز مربوط به عصاره حاصل از استخراج دو مرحله اي بود.