مدلسازي تغييرات كاربري اراضي و پيش‌بيني‌هاي آينده با استفاده از شبيه سازي CA-ANN در حوضه آبخيز 25 شنرود سياهكل

در اين مطالعه، روندهاي مكاني–زماني پويايي كاربري اراضي براي دوره 1401-1380 با استفاده از داده سنجش از دور مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. طبقه‌بندي تصوير بر اساس سه طبقه عمده كاربري اراضي يعني جنگل، مناطق انسان‌ساز (كشاورزي و ساخته شده) و ساير مناطق طبيعي (اراضي لخت، علفزار، جنگلكاري، درختچه‌زار، نواحي آبي و اراضي جنگلي) انجام شد. نقشه‌هاي تغييرات كاربري اراضي منطقه در دوره 1401-1380 نشان مي‌دهند كه مناطق انسان‌ساز 9/3 درصد افزايش يافته‌اند. در مقابل، جنگل و ساير مناطق طبيعي به ترتيب 7/1  درصد و 2/2 درصد كاهش يافتند. علاوه بر اين، تكنيك شبكه عصبي مصنوعي-اتوماتاي سلولي (CA-ANN) براي پيش‌بيني تغييرات كاربري اراضي در دوره 1422-1401 استفاده شد. درصد صحت براي شبيه‌سازي 91 درصد و مقدار كاپا كلي 0/86 بود. به‌طور مشابه با نقشه‌هاي طبقه‌بندي شده در دوره 1401-1380، نقشه‌هاي پيش‌بيني شده در دوره 1422-1401 روند افزايشي را در مناطق انسان‌ساز به ميزان 4/7 درصد و روند كاهشي در جنگل و ساير مناطق طبيعي به‌ترتيب به ميزان 4/3 درصد و 0/4 درصد نشان مي‌دهد. در اين كار، مدل‌هاي رگرسيوني حداقل مربعات معمولي (OLS) براي پيش‌بيني تغييرات كاربري اراضي در منطقه مورد مطالعه به عنوان تابعي از متغيرهاي توصيفي [ارتفاع، شيب و متغيرهاي مجاورت مانند فاصله تا مركز شهر، جاده‌ها، روستاها و آبراهه‌ها] اجرا شد. نتايج مدل هاي OLS عملكرد نسبتاً خوبي را براي پيش‌يني تغييرات كاربري اراضي با مقدار R2 بيشتر از 0/5 نشان داد. اين نتايج دانش مهمي را ارائه مي‌كند كه مي‌تواند به توسعه برنامه‌ريزي و مديريت پايدار آينده كمك كند و هم‌چنين به مديران در تصميم‌گيري آگاهانه براي بهبود شرايط محيط‌زيستي و اكولوژيكي كمك كند.