نقش الگوي مصرف در گسترش واردات قاچاق كالا در ايران

The Role of Consumption Pattern in the Import Expansion of Smuggled Goods in Iran

يكي از دلايلي كه همواره در بررسي علل قاچاق مورد توجه قرار مي‌گيرد وجود تقاضا براي كالاي قاچاق است. نكته قابل توجه در مقوله تقاضا اين است كه تقاضاي كالاها ريشه در سطح و الگوي مصرف يك جامعه دارد. در ايران سطح و تركيب تقاضا براي كالاي قاچاق به عنوان جزئي از مخارج مصرفي كشور همواره در طول سال‌هاي گذشته رو به‌رشد بوده است كه وجود اين مسأله ارتباط ورود كالاي قاچاق به داخل كشور را با مصرف و شكل الگوي مصرف در جامعه پيوند مي‌زند. نگاهي به عملكرد اقتصاد ايران نشان مي‌دهد كه هم‌زمان با تغيير سطح و الگوي مصرف در كشور، تقاضا براي كالاهاي خارجي -چه از طريق واردات رسمي ‌و چه از طريق واردات غيررسمي- افزايش داشته است. در اين مطالعه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و يك نگاه آماري و نگاهي به تحولات الگوي مصرف در كشور در طول سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد كه عواملي از جمله افزايش مراوات بين‌المللي، افزايش مقدار و سهم درآمدهاي نفتي در درآمد ناخالص داخلي و درآمدهاي بودجه دولت، رشد نقدينگي، بر هم خوردن توزيع درآمد و ثروت در كشور و سياست‌هاي ارزي و تجاري كشور، ارتباط هم سويي با شكل‌گيري الگوي مصرف برون‌زا و افزايش تقاضاي كالاهاي خارجي داشته است. از سوي ديگر اعمال محدوديت‌هاي تجاري از سوي دولت سبب شده است كه ورود كالاهاي مورد تقاضا به كشور از شيوه‌هاي رسمي ‌با محدوديت‌هايي مواجه بوده، لذا ورود اين كالاها به داخل كشور از كانال‌هاي غيررسمي‌ و قاچاق صورت پذيرد.

The demand for smuggled goods is one of the considerable reasons in the study of the causes of smuggling is. It must be pointed out that demand for smuggled goods is rooted in the level and pattern of consumption in society. The level and composition of the demand for smuggled goods in Iran, as a part of the country’s consumption expenditures have always been growing over the past years, which links the entry of smuggled goods into the country with consumption and the shape of the consumption pattern in the society. Looking at the performance of Iran’s economy reveals that as the level and pattern of consumption in the country changes, the demand for foreign goods - both through official and unofficial imports – increases. This study, using a descriptive-analytical method and a statistical view as well as considering the changes in the consumption pattern in the country over the past years, shows that several factors such as the increase in international relations, the increase in the amount and share of oil revenues in the gross domestic revenue and government budget revenues, the growth of liquidity, the disruption in the distribution of income and wealth in the country, the country’s foreign exchange and trade policies have had aligned relationship with the formation of exogenous consumption patterns and the increase in demand for foreign goods. On the other hand, the application of trade restrictions by the government has imposed limitations on the entry of demanded goods into the country through official methods, therefore, such goods are imported into the country through unofficial channels and smuggling.