كليدواژه :
مستوفي بافقي , جامع مفيدي , نگرش تاريخي , تاريخ‌نگاري
چكيده فارسي :
بازتاب اعتقادات ديني و باورهاي اجتماعي و فرهنگي مورّخان در بازنمود وقايع تاريخي دخالت دارد. اينكه مورّخ هنگام تبيين، تعليل و تحليل در اثر خويش تحت تأثير كدام باور، اعتقاد، ارزش و دانش قرار داشته است، يكي از موضوعات حوزۀ تاريخ‌نگري است.
تاريخ‌نگاري را نيز به معناي ثبت‌وضبط و شرح وجوه زندگي انسان‌ها در بستر زمان شامل موارد متعددي همچون شرح باورها، اعتقادات، تفكّرات، اطّلاعات، نحوۀ زندگي، اوضاع سياسي، اجتماعي، اقتصادي، جغرافيايي و فرهنگي دانسته‌اند.
در اين مقاله كتاب جامع مفيدي، نوشتۀ محمدمفيد مستوفي بافقي، نويسندۀ قرن يازدهم هجري قمري از منظر تاريخ فكري و فرهنگي بررسي مي‌شود. سنجيدن اين اثر با شاخصه‌هايي چون صورت‌بندي معرفت ديني، معرفت اعتباري و نظريۀ اجتماعي ايرانيان در خصوص جامعه از اهداف اين مقاله است. در ادامه نيز جامع مفيدي را در مقايسه با مهم‌ترين شاخصه‌هاي تاريخ‌نگاري عصر اسلامي همچون رسالت، هدف و فايدۀ تاريخ؛ شناخت و بررسي منابع؛ ارزيابي روش‌هاي گردآوري و نقل مواد تاريخي بررسي مي‌كنيم.
چكيده لاتين :
The reflection of the religious, social and cultural beliefs of historians is involved in the representation of historical events. One of the issues in the field of historiography is that the historian has been influenced by which belief, value and knowledge when explaining, analyzing and analyzing his work.
Historiography is also considered to mean recording and describing aspects of human life in the context of time, including various items such as descriptions of beliefs, convictions, thoughts, information, and way of life, political, social, economic, geographical and cultural conditions.
In this article, a comprehensive history written by Mohammad Mofid Mostofi Bafghi, author of the 11th century AH, is examined from the perspective of intellectual and cultural history. Measuring this work with characteristics such as the formulation of religious knowledge, credit knowledge and social theory of Iranians about society is one of the objectives of this article. In the following, a useful comprehensive in comparison with the most important characteristics of the historiography of the Islamic era, such as the mission, purpose and benefit of history; Recognition and review of resources; we evaluate the methods of collecting and transporting historical materials.
