سير اجمالي تاريخنگاري محلي مكه و مدينه (با تأكيد بر جايگاه نگارشهاي علماي مغرب اسلامي)

دو شهر مكه و مدينه، به علت تقدس و اهميت معنوي آنان نزد مسلمانان، موضوع نگارش تواريخ محلي متعددي در طول دوران اسلامي بوده‌اند. در ميان نگاشته‌هاي فراوان موجود در اين زمينه، تواريخ محلي مهمي به قلم عالمان و نويسندگان مغربي‌الاصل نگاشته شده است. در نوشتار پيش‌رو، در آغاز سيري اجمالي از تاريخ‌نگاري محلي مكه و مدينه به دست داده شده و در ادامه، تواريخ محلي نگاشته‌شده به قلم علماي مغربي‌الاصل معرفي تفصيلي شده است. اين بررسي، نقش و جايگاه دانشوران حوزه مغرب اسلامي را در خلق تواريخ محلي مهم و تأثيرگذار براي مكه و مدينه ـ و به طور خاص كتاب‌هاي العِقد الثمينِ فاسي، به عنوان مهم‌ترين متن تراجم‌نگارانه براي مكه، شِفاء الغَرامِ فاسي، به عنوان اثر خِطط‌نگارانه مهمي براي مكه و كتاب نصيحة المشاورِ ابن فرحون، به عنوان متن تراجم‌نگارانه ارزشمندي براي مدينه ـ نشان مي‌دهد.