كيفيت نيت در افعال عبادي

در اين مقاله تعريف نيت از منظر فقهأ وشيخ انصاري وادله قرآني وروايي وجوب نيت در افعال عبادي مطرح شده است. درمبحث كيفيت نيت فرق محقق ومقوم وغايات وانواع غايات بيان شده است .تلفظ درنيت لازم نيست ولي اگر تلفظ بشود بهتر است .در صورت تعارض بين تلفظ واراده قلبي اراده قلبي مقدم است. استمرارحكمي نيت واجب است واستمرار حقيقي لازم نيست. قصد قربت بالاجماع براي افعال عبادي شرط است . وجوه قربيه كه مشهور از آن وجوه دركيفيت نيت بحث مي كنند سه چيز است: 1. قصد وجه، 2. قصد تمييز، 3. قصد غايت. اين سه وجه معروف و مشهور است. قصد وجه از نظر مشهورلازم است نيت وجه در عبادت يعني هر عبادتي كه انجام مي دهيم وجه وجوب و استحباب آن را قصد كنيم. سيد طباطبايي يزدي و آيه خويي و معاصرين يعني فقهاي عصر اخير قائل به قصد وجه نيستند عمده ترين دليل براي اين اعاظم همان اطلاق دليل است اطلاق لفظي يا اطلاق مقامي. نيت تمييزيا تعيين جايي است كه بين مصاديق عبادت تمييز و تشخيص نياز باشد. مثل اينكه نماز ظهر و عصر كه هر دو مثل هم هستند در نيت معين كنيم كه اين نماز ظهر يا نماز عصر است. يا دو ركعت واجب صبح كه تمييز بدهيم اين خود نماز واجب است يا اين نماز نافله صبح است .تعبير تمييز يك عبارت ديگر هم دارد درباره تمييز لفظ تعيين هم بكار مي رود. كه گاهي گفته مي شود تعيين قصد شود و گاهي گفته مي شود تمييز قصد شود. غايات آن است كه بعد از تحقق عنوان و تشخيص و تحقق ماهيت عمل يك اثر و تاثيرگذاري داشته باشد. آن اثرگذاري و تاثير عمل غايت اطلاق مي شود. غايات به طور كل با توجه به بيان سيد و بيان مشهور يا مجمع عليه سه غايت براي عبادت متصور است 1- غايت و غرضي است كه قصدش به فاعل و عابد برنگردد. قصدش اختصاص به معبود داشته باشد فقط،‌ براي خود هيچ چيزي را در نظر نگيرد فقط اهليت معبود مد نظر باشد. 2- قسم دوم از غايات عبادت، غاياتي است كه برمي گردد به خود آدم و اين برگشت به خود عابد و عبد دو قسم است 3- قسم دوم كه در واقع قسم سوم غايت است .اين است كه انسان هدف و غرضي داشته باشد براي مصونيت از خطرات، بيمه از ناملايمات كه اخروي اش مي شود نجات از آتش جهنم و دنيوي اش مي شود نجات از فقر و فلاكت و بدبختي ظاهري