تاثير گذاري فلسفه حس گرا بر انديشه ميرزا محمّد امين استرآبادي

The Effect of Sensualism on Mirza Muhammad Amin Astarabadi’s Thought

در قرن 11 هجري ميرزا محمد امين استر آبادي(م.1031 ق.) به روش علماي متقدّم، اهل حديث(عقل ستيز) با تاليف كتاب "فوائد المدنيه" مكتب اخباري را احياء نمود . به گفته آيت الله مطهري در كتاب" اسلام و مقتضيات زمان" آيت الله بروجردي بر اين نظر بوده كه؛ محمّد امين استرآبادي در انديشه هاي خود تحت تاثير فلسفه حس گرا غربي بوده است. اين كه چگونه فلسفه حس گرا غربي، ميرزا محمد امين استر آبادي را تحت تاثير قرار داده است سوالي است كه تلاش مي شود؛ به روش تاريخي و به شيوه توصيفي_تحليلي و براساس منابع معتبر موجود مورد بررسي قرار گيرد. به نظر مي رسد؛ ميرزا محمّد امين استر آبادي با اوج گيري روابط دولت صفويه با دول اروپايي و به دنبال ايجاد موجي اجتماعي بطور مستقيم و غير مستقيم و تحت تأثير فضاي موجود به چنين باوري رسيده باشد. به نظر مي رسد؛ به دليل همگرايي قابل توجّه تفكر ميرزا محمّد امين استرآبادي و تفكر حسي در فلسفه اروپايي و حملات هر دو جريان به عقلگرايي و نيز معاصر بودن وي با فرانسيس بيكن(م.1626 ق.) امكان دارد كه ايشان طي سال‌ هاي اقامت در مكّه با فلسفه حس گرا غربي آشنا شده باشد.

In the 11th century AH, Mirza Mohammad Amin Astarabadi (1031 AH) revived the Akhbari school in the manner of the early scholars, the group of hadith (anti-rationalism) by publishing the book "Favaed Al Madineh". According to Ayatollah Motahari who did mention in his book "Islam and the Necessities of Time", Ayatollah Boroujerdi was just on the opinion that Mohammad Amin Astarabadi was influenced by Western sensory philosophy in his thoughts. The important question here which we try to discuss is How Western sensory philosophy could Impact on Mirza Mohammad Amin Astarabadi. Answering to this question we will examine in a historical way and in a descriptive-analytical route based on the available reliable sources It appears; Mirza Mohammad Amin Astarabadi has reached such a belief because of the Safavid state's relations with European countries and followed the creation of a social wave directly and indirectly and under the influence of the existing atmosphere Due to the remarkable convergence of Mirza Mohammad Amin Astarabadi's thoughts combined with sensory thinking in European philosophy and also attacking of both currents on rationalism and his contemporaneity with Francis Bacon ( 1626 AH), it is possible that he got familiar with Western sensory philosophy while his residency years in Mecca.