عنوان مقاله :
همسنجي ارزش اخلاقي اتّحاد و الفت با مودّت ذيالقربي و تأثير آن در رشد معنوي انسان از ديدگاه قرآن و حديث
پديد آورندگان :
اميني، صديقه دانشگاه آزاد اسلامي، تهران , آرام، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي، تهران , توحيدي، امير دانشگاه آزاد اسلامي، تهران
كليدواژه :
اتّحاد و الفت , ارزشهاي اخلاقي , مودّت ذيالقربي , رشد معنوي , قرآن كريم , احاديث اهلبيت
چكيده فارسي :
نوشتار پيشِ رو پژوهشي دربارهي "همسنجي ارزش اخلاقي اتّحاد و الفت با مودّت ذيالقربي و تأثير آن در رشد معنوي انسان، از ديدگاه قرآن و حديث" است. "ارزش اخلاقي" مطلوبيّتي است كه در اثر فعل يا صفت اختياري براي روح انسان ساخته ميشود و آرمان آن برآورده كردن خواستههاي معنوي است. در اين ميان همبستگي و الفت دو عنصر اساسي در منظومهي ارزشهاي اخلاقي اسلام برشمرده ميشوند كه در رشد معنوي فردي و اجتماعي نقشآفرين بوده و خود بستري براي نموّ ديگر ارزشها و صفات نيكو هستند.
از سويي "رشد معنوي" نيز فرآيندي است كه انسان را به كمال و امور غير مادي سوق ميدهد. گرچه كاربست ارزشهاي ياد شده، ميتواند انسان را به كمال معنوي برساند؛ امّا هستي اغوائات شيطان و نفس امّاره همچون موانع راه رشد معنوي مايهي سختي و به درازا انجاميدن روند و پيمايش روش ياد شده ميشود. آنچه ميتواند پيمودن اين راه را براي انسان سهل و شتابان سازد و ضمانتي براي دستيابي وي به رشد و كمال معنوي گردد، پيوند ارزشهاي اخلاقي با مودّت ذيالقربيD است. با آگاهي به اينكه آموزههاي دين اسلام جاودانه بوده و كنش به آنها مايهي سعادت، عزّتمندي و رشد مادي و معنوي جوامع انساني خواهد شد، پرسش بنيادين نوشتار كنوني اين است كه پيوند ارزشهاي اخلاقيِ اتّحاد و الفت با محوريّت مودّت ذيالقربي و تأثير كاربست آن در رشد معنوي انسان چيست؟ در اين راستا نگارندگان در پي بازنمايي اين انگاره هستند كه در ديدگاه اسلامي و بر پايهي ادبيّات ديني، ميتوان كارايي مستقيم همبستگي و الفت با محوريّت مودّت ذيالقربي در رشد معنوي انسان را دريافت.
از همين رو پژوهشگران با انديشه و بررسي ريزبينانه در آيات قرآن كريم و احاديث اهلبيت و با بازگشت به منابع تفسيري، روايي و كتب اخلاقي و نيز با روش تحليل محتواي آيات و احاديث كه بر اساس الگوي بهرهگيري همزمان از روش استخراجي- درون آيات و روايات- و استنطاقي - اجتهادي- انجام ميشود، تلاش ميكنند به استنباط و استخراج كارايي ارزشهاي ياد شده در رشد معنوي از آيات و روايات و در چارچوب تحقيقي علمي بپردازند. يافتههاي پژوهش كنوني بر پايهي آيات قرآن كريم و احاديث اهلبيت نشان ميدهد كه پيوند مستقيم و استواري ميان اتّحاد و الفت با مودّت ذيالقربي برپاست و كاربست اين ارزشها مايهي دستيابي انسان به رشد معنوي خواهد شد.
عنوان نشريه :
مطالعات فرهنگي اجتماعي حوزه