بررسي مقايسه‌اي آرا و انديشه‌هاي استاد مرتضي مطهري و هربرت اسپنسر در باب تكامل اجتماعي

هدف اصلي اين پژوهش، مقايسه‌اي ميان تكامل اجتماعي با تفسير و بيان استاد مطهري و ديدگاه هربرت اسپنسر است. روش مورد استفاده در اين مطالعه، توصيفي-تطبيقي بوده و ابزار جمع‌آوري اطلاعات، اسناد، مدارك، كتاب‌ها و مقالات معتبر و با روش كتابخانه‌اي بوده است. مطابق با نتايج اين پژوهش، گرچه رويكرد تكاملي اسپنسر با نگاه استاد مطهري به مفهوم تكامل، متفاوت است، هر دو با دو نگاه متفاوت به اين مفهوم پرداخته‌اند؛ يكي با نگاه ديني متأثر از آموزه‌هاي ديني اسلام و برخي از انديشمندان اجتماعي و ديني همچون علامه طباطبايي ره و ديگري با رويكرد جامعه‌شناختي و تحت تأثير انديشه‌هاي داروين و لامارك به اين موضوع پرداخته است؛ براي نمونه هر دو در تعريف تكامل اجتماعي كه به معناي تنوع و تقسيم كار بيشتر است و همچنين اعتقادنداشتن به تكامل تك‌خطي با هم اشتراك دارند؛ اما از ديدگاه استاد مطهري تكامل اجتماعي از راه وفاق‌ها و سازگاري‌هاي جمعي پديد مي‌آيد، نه از راه تفاوت‌ها و تضادها؛ ولي اسپنسر تكامل جامعه را نتيجه جنگ‌هاي سياسي و منطقه‌اي مي‌داند.