بررسي معناشناختي واژه تخطف در قرآن با تأكيد بر آراي مفسران

واژۀ «خطف» در ساختار ثلاثي مجرد داراي معناي روشني است؛ اما ساختار ثلاثي مزيد آن در آيات 57 سوره قصص و 67 سوره عنكبوت نزد مفسران قرآن، گوناگون تبيين شده است؛ از اين رو، ضرورت دارد با نگاه به سير كاربرد اين ساختار نزد عرب جاهلي و مفهوم آن در فرهنگ اجتماعي عربِ معاصر، نزول و سياق آيات و ديدگاه مفسران، تحليل و بررسي شود. اين پژوهش در همين راستا با روش تحليلي‌توصيفي بر آنست تا با تأمل در قدر مشترك منابع تفسيري ـ تاريخي به واكاوي معناي «تخطف» نزد مفسران قرآن بپردازد و در پرتو آن به مفهوم مدنظر اين واژه در عصر نزول دست يابد. نتيجه اينكه مفهوم واژۀ «تخطف» در اين آيات، آنگونه كه مفسران قرآن ياد كرده‌اند، تنها اختصاص به اموال يا نفوس نداشته است، بلكه دربرگيرندۀ هر دو مفهوم است؛ بنابراين، قريش ساكن مكه، هم غارت ديگر قبائل و هم تعرض آنها به جان خويش را عامل اصلي عدم ايمان خود بيان مي‌داشتند. اين برداشت به دليل اينكه با قرائن تاريخي، لغوي و درون‌متني آيات قرآن همخواني دارد و نيز با جايگاه خاص قريشيان در ميان عرب شبه‌جزيره سازگار است، بر تصور واقع‌بينانه‌تري از مفهوم آيه دلالت دارد.