پتروگرافي و ژئوشيمي ماسه سنگ هاي سازند دورود در برش زال، آذربايجان شرقي: كاربرد در بررسي خاستگاه، جايگاه تكتونيكي و هوازدگي قديمه

در اين مطالعه، تركيبي از روش هاي پتروگرافي و ژئوشيمي عناصر اصلي نهشته هاي سيليسي آواري سازند دورود به سن پرمين زيرين در برش زال در جنوب جلفا جهت بررسي خاستگاه، جايگاه تكتونيكي و هوازدگي قديمه مورد استفاده قرار گرفته است. ضخامت سازند دورود در برش مورد مطالعه 112 متر متشكل از ميكروكنگلومرا، ماسه سنگ و شيل قرمز مي باشد. 13 نمونه ماسه سنگي دانه متوسط توسط روش نقطه شماري و 6 نمونه نيز جهت تعيين مقدار عناصر اصلي آن ها به روش  فلوئورسانس اشعه ايكس (XRF) بررسي شدند. از لحاظ تركيب سنگ شناسي، نمونه هاي مورد مطالعه اكثراً در محدوده ساب ليتيك آ رنايتي قرار گرفته اند. بررسي ميزان و نوع كوارتزهاي تك بلور و چندبلور، استفاده از توابع تفكيكي، سنگ مادر غالب اين نهشته ها را سنگ هاي دگرگوني و آذرين فلسيك و همچنين چرخه مجدد رسوبي نشان داده است. وجود چرت در مطالعات پتروگرافي، تأثير چرخه مجدد رسوبي از سازندهاي قديمي تر را نيز در اين ماسه سنگ ها تأييد نموده است. مطالعات پتروگرافي و ژئوشيمي همچنين نشان دهنده خاستگاه كراتوني و جايگاه تكتونيكي حاشيه غيرفعال قاره اي در زمان ته نشست رسوبات سازند دورود مي باشد. تعيين انديس شيميايي دگرساني در نمونه هاي مورد مطالعه، بيانگر ميزان هوازدگي شديد در منطقه منشأ و وجود آب و هواي مرطوب مي باشد كه با جغرافياي قديمه پرمين پيشين ايران مطابقت دارد. به نظر مي رسد عواملي همچون مسير حمل طولاني رسوبات بر روي كراتون عربي، چرخه مجدد رسوبي از سازندهاي قديمي تر و همچنين آب و هواي مرطوب در زمان ته نشست سازند دورود، در كنار هم، در بلوغ نسبتا بالاي اين ماسه سنگ ها نقش مهمي داشته اند.