سنتزپژوهي عوامل كليدي سياست‌گذاري تربيتي با رويكرد خانواده: ارائه يك الگوي نظام‌مند

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسايي عوامل كليدي سياست‌گذاري تربيتي در آموزش‌وپرورش با تأكيد بر نهاد خانواده انجام شده است. روش شناسي پژوهش: پژوهش از نوع كيفي و به روش سنترپژوهي انجام شد. جامعه پژوهش، 90 مقاله و سند منتشر شده طي سال‌هاي 2000 تا 2020 در مورد سياست‌گذاري تربيتي بود كه از طريق جستجوي كليدواژه هاي سياست‌گذاري تربيتي و آموزشي، خانواده و تربيت، سياست‌گذاري تربيتي و خانواده، تعامل خانواده و مدرسه در بانك‌هاي اطلاعاتي داخلي و خارجي معتبر نظير پايگاه مركز اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي، نورمگز، اريك، ساينس دايركت به دست آمدند؛ پس از غربالگري منابع به صورت هدفمند 35 منبع به عنوان نمونه انتخاب شد. داده‌هاي پژوهش از تحليل كيفي اسناد مورد مطالعه گرداوري شدند و با رويكرد كدگذاري اقدام به تحليل آن ها شد. اعتبار داده ها به روش كثرت‌گرايي در پژوهشگر يا آزمون قابليت اطمينان بين كدگذاران بدست آمد. يافته ها: يافته‌هاي پژوهش منجر به شناسايي 83 كد باز و 19 كد محوري شد كه عبارتند از: عوامل علّي (بازآفريني و بازمهندسي انجمن اوليا، بازتعريف نقش خانواده)، عوامل زمينه‌اي (ظرفيت‌سازي خانواده‌ها، تمركززدايي، ساختار رسمي)، عوامل مداخله‌گر (عوامل سياسي و فرهنگي و ضعف‌هاي نظام مديريت كلان)، راهبردها (توجه به ديدگاه‌هاي متنوع، سازوكارهاي ارتباطي، اقتداربخشي به خانواده) و پيامدها (بازگشت تربيت به متولي اصلي و افزايش اثربخشي سياست‌هاي تربيتي). بحث و نتيجه گيري: با نگاهي كل‌نگر مي‌توان گفت كه بررسي و ملاحظه كليه عوامل كليدي و اثرگذار در سياست‌گذاري تربيتي با تأكيد بر خانواده، جهت جذب مشاركت حداكثري خانواده در فرايند تعليم‌وتربيت ضروري است؛ لذا، مسوولان و تصميم‌گيرندگان نظام آموزشي كشور بايد سعي كنند براي عوامل شناسايي شده برنامه مدون و قابل اجرايي تدوين و با كمك كليه ذي‌نفعان آموزش‌وپرورش خصوصاً خانواده، در راستاي تحقق حداكثري آن گام بردارند.