تغييرات روزنۀ برگ انجيلي (Parrotia persica (DC.) C.A. Meyer) در جنگل‌هاي هيركاني

انجيلي يكي از گونه‌هاي درختي بومي و طبيعي در جنگل‌هاي هيركاني است كه پراكنش گسترده‌اي در اين جنگل‌ها دارد. با توجه به اين كه عوامل اقليمي در جنگل‌هاي شمال ايران متغير است؛ در اين پژوهش شناسايي ارتباط شرايط بوم‌شناختي رويشگاه  با صفات روزنۀ برگ گونه درخت انجيلي مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور، برگ درختان 10 جمعيت از سه استان گيلان، مازندران و گلستان جمع‌آوري و ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي سطح، تراكم، طول و عرض روزنۀ آن ها اندازه گيري شد. همچنين صفاتي چون قطر برابرسينه درخت، ارتفاع از سطح درياي رويشگاه، دما و بارندگي براي مدل‌سازي اقليمي استفاده شد. نتايج نشان داد كه با احتمال 99 درصد تفاوت معني‌داري بين مشخصه‌هاي روزنه درختان انجيلي در رويشگاه‌هاي مختلف وجود دارد (P 0.001). روند تغييرات تراكم روزنه از غرب به‌سمت شرق جنگل‌هاي شمال كاهشي بود، ولي مساحت روزنه از غرب به شرق روند افزايشي داشت. مدل پيش‌بيني‌شده نشان داد كه عامل ارتفاع از سطح دريا و دما بر تراكم روزنه اثر معني‌داري داشت (P 0.001). همچنين، دما و بارندگي بر مساحت روزنه اثر معني‌دار نشان داد (P 0.001)، اما اثر ارتفاع از سطح دريا و قطر برابرسينه درخت ارتباط معني داري با مساحت روزنه نشان نداد. به‌طور كلي، مي توان گفت كه ويژگي هاي روزنه در گونه انجيلي ارتباط تنگاتنگي با شرايط اقليمي حاكم بر رويشگاه دارد.